Аннотация: Звуковой аспект является одним из важнейших каналов культурного взаимодействия в системе отношений между цивилизациями. В статье показано, что сама идея оркестра, как совмещения в едином, одновременном звучании некоторого количества музыкальных инструментов, функции которых реализуются в процессе развертывания музыкального текста, является универсальной. Автор осуществляет сравнительный анализ типов многосоставных инструментальных ансамблей различных цивилизаций (Ближнего и Среднего Востока, Дальнего Востока, Юго-Восточной Азии, Европы и др.), отличающихся как функционально, так и с точки зрения акустической сочетаемости инструментов, эстетического отношения к специфике их звучания и т. п. В результате проведенного исследования автор обосновывает взгляд на минимализм как феномен, порожденный длительным процессом звукомузыкального дву-и-многоязычия в мировой культуре XX—XXI веков. Данный процесс все больше набирает силу в сфере профессионального и любительского музицирования во многих странах мира.
Ключевые слова: гонг, гамелан, пипхат, сайн, кончерто-гроссо, наубат, мехтер-хане, инь-юэ, ян-юэ, свара, суара, рага, каравитан, слендро, пелог, патет, вирама.

Sound and musical traditions as a channel of intercivilizational cultural interaction

Annotation: The sound aspect is one of the most important channels of cultural interaction in the system of relations between civilizations. The article shows that the very idea of an orchestra, as a combination in a single, simultaneous sound of a certain number of musical instruments, the functions of which are realized in the process of unfolding a musical text, is universal. The author carries out a comparative analysis of the types of multi-component instrumental ensembles of various civilizations (the Near and Middle East, the Far East, Southeast Asia, Europe, etc.), differing both functionally and in terms of the acoustic compatibility of instruments, aesthetic attitude to the specifics of their sound, etc. As a result of the study, the author substantiates the view of minimalism as a phenomenon generated by the process of sound-musical bi- and multilingualism in the world culture of the 20th-21st centuries. This process is increasingly gaining momentum in the field of professional and amateur music-making in many countries of the world.
Key words: gong, gamelan, piphat, sayn, concerto grosso, naubat, mehter-khane, yin-yue, yang-yue, swara, suara, raga, karavitan, slendro, pelog, pathet, virama.

Məqalənin adı: Səs və musiqi ənənələri sivilizasiyalararası mədəni qarşılıqlı əlaqə kanalı baxışında
Xülasə: Səs aspekti sivilizasiyalararası münasibətlər sistemində mədəni qarşılıqlı əlaqənin ən mühüm kanallarından biridir. Məqalədə göstərilir ki, funksiyaları musiqi mətninin açılması prosesində həyata keçirilən müəyyən sayda musiqi alətlərinin vahid, eyni vaxtda səsdə birləşməsi kimi orkestrin ideyası universaldır. Müəllif həm funksional, həm də alətlərin akustik uyğunluğu baxımından fərqlənən müxtəlif sivilizasiyaların (Yaxın və Orta Şərq, Uzaq Şərq, Cənub-Şərqi Asiya, Avropa və s.) çoxkomponentli instrumental ansambllarının növlərinin müqayisəli təhlilini aparır. onların səsinin spesifikliyinə estetik münasibət və s.Tədqiqat nəticəsində müəllif minimalizmə XX-XXI əsrlər dünya mədəniyyətində səs-musiqili iki və çoxdillilik prosesinin yaratdığı hadisə kimi baxışını əsaslandırır. . Bu proses dünyanın bir çox ölkələrində həm peşəkar, həm də həvəskar musiqi yaradıcılığında getdikcə daha çox vüsət alır.
Açar sözlər: gong, gamelan, piphat, sayn, concerto grosso, naubat, mehter-xane, yin-yue, yang-yue, swara, suara, raqa, karavitan, slendro, pelog, pathet, virama.