БЯСТЯКАР ТОФИГ БАКЫХАНОВУН ЙАРАДЫЖЫЛЫЬЫ МУСИГИ ФЕСТИВАЛЫ МЦСТЯВИСИНДЯ
Лаля ЩЦСЕЙНОВА
 

Ютян 2010-жу илин сон эцнляри бястякар, Азярбайжан Республикасынын халг артисти, профессор Тофиг Бакыхановун 80-иллик йубилейинин бюйцк бир мусиги Фестивалы шяклиндя гейд олунмасы иля мусиги тарихимизя дцшдц. Азяпбайжан Бястякарлар Иттифагынын тяшяббцсц вя тяшкилатчылыьы, Мядяниййят вя Туризм Назирлийининин дястяйи иля декабр айынын 22-дян 28-ня кими, дцз бир щяфтя ярзиндя эюркямли бястякарын мцхтялиф мусиги ъанрларында йаздыьы ясярляр шящяримизин бцтцн ясас сящняляриндя динляйижилярин нязяр-диггятиня чатдырылды. Юнжя ися Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын Цзейир Щажыбяйли адына Консерт Салонунда Тофиг Бакыхановун чохшахяли йарадыжылыьына щяср олунмуш елми-практик Конфранс мусиги ичтимаиййятини вя елм хадимлярини юз ятрафына топлады. Юн сюзля чыхыш едян Иттифагын сядри Фирянэиз Ялизадя Тофиг Бакыханову 80-иллик йубилейи мцнасибяти иля бир даща тябрик едяряк Конфранс вя Фестивалын ишиня уьурлар диляди.

        Гейд етмяк лазымдыр ки, Бакы Мусиги Академийасы иля бирэя тяшкил олунмуш Конфрансын програмы еля дцзянлянмишди ки, Бакыхановун йарадыжылыг мцщити вя мусиги дцнйасы барядя дольун тясяввур йаратмаьа имкан верирди. Яввялжя ямякдар инжясянят хадими, БМА-нын елми ишляр цзря проректору, профессор Эцлназ Абдуллазадя «Т.Бакыхановун жохшахяли йарадыжылыг фяалиййяти» мювзусунда мярузя едиб эениш бир ракурсдан бястякарын йарадыжылыьына ишыг салды. Даща сонра ися щяр бир мярузячи юз чыхышында конкрет бир сащяни сяжиййяляндирди. Профессорлар-Цлвиййя Иманова «Т.Бакыхановун йарадыжылыьында балет ъанры», Имруз Яфяндийева «Т.Бакыхановун мащны вя романс йарадыжылыьы», Земфира Гафарова бястякарын симфоник йарадыжылыьы, Телман Щажыйев «Т.Бакыханов йарадыжылыьынын бядии-естетик мащиййяти» барядя юз фикир вя мцлащизяляри иля бюлцшдцляр. Билаваситя цслуб мясяляляри Ариз Абдулялийевин «Т.Бакыхановун йарадыжылыьында халг мусигиси вя муьам», щабеля пианочу Нярэиз Ялийарованын «Т.Бакыхановун виолино вя пиано цчцн Романтик сонатасында цслуб вя интерпретасийа мясяляляри» мярузяляриндя юз яксини тапды. Филолоэийа елмляри намизяди Эцлзар Ибращим гызы ися мяшщур Бакыхановлар няслинин Азярбайжанын ядяби-мядяни елми фикир тарихиндяки ролундан данышды. Нящайят Тофиг мцяллимин эениш, йарадыжылыьы гядяр интенсив олан тяблиьатчылыг фяалиййяти, йарадыжылыг ялагяляри гурмаг истедады Нярминя Байрамялибяйлинин «Т.Бакыхановун харижи йарадыжылыг ялагяляри» вя ъурналист Иттифаг Мирзябяйлинин «Т.Бакыхановун Иран мусигичиляри иля йарадыжылыг ялагяляри» адлы мярузяляриндя цзя чыхарылды.

        Еля сонунжу гейд етдийимиз мювзулардан тяканланараг Тофиг Бакыханов шяхсиййятиндя хцсусиля мягсядйюнлц ящямиййят дашыйан бир жящяти айрыжа вурьуламаг истярдик: зяннимжя, щазырда Бакыханов гядяр юз мусигисини щямкарларына, мусиги ижтимаиййятиня, ьениш динляйижи аудиторийасына чатдырмаг язминдя вя щявясиндя олан икинжи Азярбайжан бястякарыны тапмаг гейри-мцмкцндцр. Давамлы вя даими характер алмыш бу гайнар фяалиййятиндя Тофиг мцяллим ейни инадкарлыгла йарадыжылыьынын бцтцн сащялярини - балет, симфонийа, камера мусигиси, мащны вя романсларыны эцндямя эятирмяк, онлары йашатмаг игтидарындадыр. Щяля лап эянж йашларындан мящсулдар йарадыжылыг енеръиси иля бащям юзцнц эюстярмиш бу хцсусиййят сяняткара инди дя - йашынын бу чаьында (80 йаш зарафат дейил!) бюйцк консерт лайищялярини эерчякляшдирмяйя имкан вермишдир. Сон фестивал ися дедикляримизя ян парлаг вя яйани сцбут олду.

        Фестивалын 6 эцнлцк зянэин мусиги програмы Бакыханов мусигиси щаггында там тясяввцр ойатмаьа йахшы бир фцрсят йаратды. Лакин еля бяри башдан диггятими чякян бир мягамы хцсуси гейд етмяк истярдим. Фестивалын Азярбайжан Бястякарлар Иттифагында кечирилмиш вя камера - инструментал ясярлярдян ибарят илк консерт програмы вя тябии ки, Опера вя Балет театрындакы балет ахшамы истисна олмагла, диэяр бцтцн консертлярдя, истяр халг артисти Рауф Абдуллайевин рящбярлийи иля дювлят симфоник оркестри вя йахуд халг артисти Теймур Эюйчайевин идаряси иля дювлят камера оркестрляринин иштиракы олсун, истярся дя халг артисти Аьаверди Пашайевин рящбярлик етдийи халг чальы алятляри оркестринин чыхышы заманы мащны вя романс ъанры йетяринжя тямсил олунмушду. Бу фактын юзц щазыркы фестивалын илк нювбядя эениш динляйижи аудиторийасына цнванланмасына, онун демократик мащиййят дашымасына бир ишаря иди. Еля Фестивалда чыхыш етмиш мцьяннилярин- халг артистляри Теймур Мустафайев, Азяр Зейналов, Айэцн Байрамова, ямякдар артистляр Нуриййя Щцсейнова, Тцнзаля Аьайева, Йагуб Зуруфчу, щабеля Зющря Абдуллайева, Жавид Щцсейн, Лаля Мяммядова, Рамил Гасымов, Алмаз Оружова, Рузя Ибишова, Лейла Дадашова, Ибращим Ялизадя, хариси юлкялярдян тяшриф буйурмуш Рящим Шящрийари (Иран), Александрийа Султанзадя Брцсселдорф вя Зойа Сабет(АБШ) - беля бюйцк сийащысы да фикримизи тясдигляйир. Бу мцьяннилярин ифасында Т.Бакыхановун мцхтялиф иллярдя бястялядийи вя вахтиля Шювкят Ялякбярова, Зейняб Ханларова, Нязакят Мяммядова, Елмира Рящимова вя диэяр эюркямли сяняткарларын ифасында йаддашлара щякк олунмуш мащнылары йени бир тяравятля сясляндирилди. Нящайят фестивалын декабрын 28-дя Цзейир Щажыбяйли адына Бакы Мусиги Академийасында баш тутмуш Мащны Консерти иля битмяси дя фикримизя йахшы сцбутдур.

        Фестивал эцнляринин яламятдар мягамларындан бири дя Дювлят Академик Опера вя Балет Театрында Т.Бакыхановун мяшщур «Хязяр балладасы», щабеля «Хейир вя Шяр» бирпярдяли балетляри иля йанашы рус шаири С.Йесенин поезийасынин эцжлц тясириндян йаранмыш «Шярг поемасы» бирпярдяли балетинин премйерасы олду. Йери эялмишкян бястякары бу премйера мцнасибяти иля тябрик едиб тамашайа цзцн сящня щяйаты арзуламаг истярдик. Тамашанын ярсяйя эялмясиндя гурулушчу балетмейстер Пулумб Агиллиу вя дириъор, халг артисти Жаваншир Жяфяровун ямяйини, театрын балет труппасы иля йанашы Бакы Хореографийа Мяктябинин тялябяляринин зящмятини дя хцсуси гейд етмяк истярдик.

        Цмумиййятля, Бакыханов фестивалы бястякарын йарадыжылыьынын бцтцн ъанр мцхтялифлийини ортайа гойду. Мялумдур ки, Тофиг мцяллим йалныз опера истисна олмагла мусигинин яксяр ъанрларында чохлу сайда ясярлярин мцяллифидир. Бц ясярлярдя бястякарын шяхси тяяссуратлары, фикир вя дцшцнжяляри Азярбайжанын тарихи, мядяни щяйатынын мараглы сящифяляри иля вящдят шяклиндя цзя чыхыр. Тофиг Бакыханов заманын чаьырышларына, нябзиня щай вермяйя чалышан бястякарларымыздандыр. Еля бунун нятижясидир ки, онун мусигисиндя яламятдар тарихи вя щятта игтисади! («Хязяр балладасы» балети игтисадиййатымызын тямял дашы вя ясас мадди сярвятимиз олан нефт вя онун фядакар фатещляриня бир щимндир) щадисялярин якс-сядасы, эюркямли шяхсиййятлярин хатиряси йашайыр. Фестивалда сяслянмиш бир сыра ясярлярдя бу жящят чох айдын эюрцнцрдц. Бязиляринин адыны чякяк: цмуммилли лидер Щейдяр Ялийевя щяср олунмуш «Щямишя бизимлясян» симфоник поемасы», 7 сайлы «Гарабаь щарайы» симфонийасы, «Нахчыван» симфонийеттасы, камера оркестри цчцн «Кузей Кыбрыс фясилляри», муьам устады, бястякарын атасы Ящмяд Бакыхановун хатирясиня щяср олунмуш тар вя халг чальы алятляри оркестри цчцн «Консетр-хатиря», эюркямли бястякар Тофиг Гулийевя щяср олунмуш виолино вя пиано цчцн 8 сайлы «Азярбайжан» сонатасы, виолино вя камера оркестри цчцн «Тцрк консерти» бу гябилдян иди. Бу вя диэяр ясярлярин ифасына республиканын демяк олар ки, бцтцн санбаллы коллективляри вя солист ифачылары жялб олунмушду. Онларын сырасында артыг йухарыда адлары чякилян оркестрлярля йанашы, Дювлят Квартети вя Триосу да варды. Узун илляр бястякарын ясярлярини уьурла тяблиь едян профессор Тофиг Аслановун, Бакыханов консертляринин даими иштиракчыларына чеврилмиш пианочулар, бейнялхалг мцсабигя лауреатлары Фяридя Ящмядбяйова вя Майа Садыгзадянин, БМА-нын досентляри, виолиночулар Мялейкя Ящядзадя вя Тющфя Бабайеванын, ямякдар артист, гармончалан Закир Мирзяйевин, бейнялхалг мцсабигя лауреаты тарзян Сащиб Пашазадянин адларыны хцсуси гейд етмяк лазымдыр.

        2010 - жу илин сон эцнляриндя Бакынын мусиги щяйатынын башлыжа щадисяси кими баш тутмуш Мусиги Фестивалы артыг йени 2011-жи илдя санки юз давамыны тапды. Йанварын 15-дя Нахчыван Мухтар Республикасы Али Мяжлисинин сядри жянаб Васиф Талыбовун тяшяббцсц вя сярянжамы иля Тофиг Бакыхановун 80-иллик йубилейи тянтяняли шякилдя Нахчыванда да гейд олунду. Нахчыван торпаьы бу мцнасибятля тяшриф буйурмуш нцмайяндя щейятини щямишя олдуьу кими щярарятля, йцксяк гонагпярвярликля гаршылады. Нахчыванын ян мющтяшям консерт салону олан Щейдяр Ялийев Сарайында кечирилмиш йубилей тядбириндя Али Мяжлисин Сядри тябрик нитгиндя бир мягамы да хцсуси вурьулады: «Т.Бакыханов милли тарихимизя онларла али рцтбяли щярбчи, ичтимаи вя мядяниййят хадимляри бяхш етмиш няслин янянялярини ляйагятля давам етдиряряк Азярбайжан инжясянятиня явязсиз тющфяляр вермишдир. Онун 60 иллик йарадыжылыг йолу бястякар, ифачы вя педагог кими сянятя фядакаржасына баьлылыг нцмунясидир.» Бястякара эяляжяк фяалиййятиндя уьурлар арзулайан Васиф Талыбов она Нахчыван Мухтар Республикасынын 85 иллийиня бурахылмыш хатиря гызыл медалыны тягдим етмишдир.

        Нахчыванда кечирилян консерт програмында яввялжя Бакыхановун симфоник (лент йазысында «Щямишя бизимлясян» симфоник поемасы), щабеля Закир Мирзяйев (гармон), Сащиб Пашазадя (тар) вя пианочу Арзу Сяфярованын ифасында иструментал ясярляри, даща сонра ися халг артисти Аьасялим Абдуллайевин рящбярлийи иля Баба Салащов адына халг чальы алятляри ансамблынын мцшайияти алтында Нуриййя Щцсейнова, Жавид Щцсейн, Рузя Ибишованын ифасында бир сыра мяшщур мащнылары сяслянмишдир. Консертдян сонра сящня архасына эялян Али Мяжлисин Сядри бир даща бястякара вя онун ясярлярини йцксяк шювгля тягдим етмиш ифачылара дярин миннятдарлыьыны билдиряряк демишдир: «Азярбайжанын щяр гарышы бизим цчцн мцгяддяс йер, бцтцн сяняткарлар, мядяниййят хадимляри бизим цчцн язиздир. Она эюря дя Тофиг Бакыхановун йубилейи Нахчыванда да гейд олунмалы иди. Юз йарадыжылыьында Нахчыван мювзусуна хцсуси йер айырдыьына эюря дя она бир даща бцтцн нахчыванлылар адындан тяшяккцр едирям.»

        Ертяси эцн Нахчыван Али Мяжлисиндя кечян рясми эюрцшдя ися Мухтар Республикада сон иллярдя мусиги мядяниййятинин инкишафы иля баьлы эюрцлян ишлярдян ятрафлы сющбят ачылды. Гейд олунду ки, мцасир бястякар йарадыжылыьы да даим дястяклянян сащяляр сырасындадыр. Еля сон ики айда Нахчыванда эянж бястякарлар Васиф вя Жейщун Аллащвердийевлярин мцяллиф консертляринин кечирилмяси, инди ися эюркямли бястякарымыз Тофиг Бакыхановун 80 иллик йубилейинин йцксяк сявиййядя гейд олунмасы буну сцбут едир.

        Беляликля, Тофиг Бакыхановун мусигисиндян ибарят фестивал эцнляри дя мцасир мусиги салнамямизин яламятдар бир сящифяси кими тарихин йаддашына йазылды.









Copyright by Musigi dyniasi magazine
(99412)98-43-70