КОНСЕРТЛЯР...
-
 

БМА-НЫН БАШ МЦЯЛЛИМИ РЦФЯТ АХУНДЗАДЯНИН ТЯЛЯБЯЛЯРИНИН ИШТИРАКЫ ИЛЯ КОНСЕРТ

       Цзейир Щажыбяйли адына Бакы Мусиги Академийасында кечирилян йаз мювсцмц силсиля консертлярин сырасында ифачылыг факултясинин труба синфинин тялябяляринин консерти хцсусиля диггяти жялб етди. Гейд етмяк лазымдыр ки, консерт практикасында мис няфяс алятляри ифачыларынын чыхышларына надир щалларда раст эялинир. Бу бахымдан да няфяс вя зярб алятляри кафедрасынын баш мцяллими Рцфят Ахундзадянин тяшяббцсц ялбяття ки, диггятялайигдир.

        БМА-нын Бюйцк залында кечирилян консерт мусиги ичтимаййятиндя бюйцк мараг доьурду. Бу бир даща тясдиг етди ки, мис няфяс алятляриндя ифачы кадрларын щазырланмасы ишиня йцксяк диггят йетирилир. Бу да тябиидир. Беляки няфяс алятляри ифачылары оркестр тяркибиндя даим ещтийаж дуйулан щейятдир вя бу сащядя йахшы мцтяхяссисляр чох вахт демяк олар ки, йетярли олмур. Ялбяття мис няфяс алятляринин оркестрдяки ящямиййятли ролу, онун дашыдыьы емосионал йцк данылмаздыр. Билдийимиз кими оркестр мусигисинин спесификасы да белядир ки, мусигинин йцксяк эярэинлик анлары, драматык кулминасийалар мис няфяс алятляринин билаваситя иштиракы иля щяйата кечирилир. Вя мис алятлярин кейфиййятли сясляниши дя бир чох щалларда мусигинин динляйижийя емосионал тясир эцжцнц сяжиййяляндирир. Бах бу естетик факторун ящямиййятини гиймятляндирмямяк ялбятдя ки , мцмкцн дейил.



        Консертин тяшяббцскары Р. Ахундзадя аз бир мцддятдир ки, няфяс вя зярб алятляри кафедрасында чалышыр. Гыса мцддят ярзиндя о, юзцнц жидди, тялябкар педагог кими эюстярмишдир. Щямкарлары вя тялябяляри ону мягсядиня доьру ирялиляйян, бу йолда щеч бир эцзяштя эетмяйян мцяллим кими таныйырлар. О, тялябяляря ясассыз йеря дярсдян йайынмаьа ижазя вермир, мяшьяляляря, сечдийи ихтисаса жидди йанашмаьы тювсийя едир. Юз севимли аляти трубайа щяссаслыгла йанашан мцяллим тялябяляринин дя кейфиййятсиз алятдян истифадя етмясиня йол вермир. Онун бцтцн тялябяляри дцнйанын ян танынмыш мусиги алятляри истещсалчыларынын тягдим етдийи алятлярдян истифадя едирляр. Биз дя консертдя бунун шащиди олдуг.

        Репертуар гейри-адилийи вя ориъиналлыьы иля сечилирди. Консерт Г. Кларкын дюрд труба вя орган цчцн “Тянтяняли фанфар” ясяри иля ачылды. Бу санки дюрд иштиракчы - “гящряман”ын - Ядалят Аббасов (ЫЫЫ курс), Турал Гулийев (ЫЫ курс), Талещ Гямбяров (Ы курс) вя Фирудин Щямидовун (щазырлыг курсу) танытым мягамы иди. Тамашачылардан биринин тябиринжя десяк “щятта юлцнц ойатмаьа гадир олан” бу парлаг ясяр труба мусигисинин бянзярсиз аляминя эюзял бир эириш иди. Програмда Гярби Авропа вя рус бястякарларынын ясярляринин мараглы, яввялляр раст эялмядийимиз ишлямяляри йер алырды. Бурада соло ясярляр, бир-бириндян мараглы дует вя ансамбллар сяслянди. Трубаны яняняви олараг тякжя фортепиано (Афаг Гарайева) дейил, щям дя мющтяшям орган (Ниэар Мяммядова) вя зярб алятляри дя (Аллащйар Вязиров) мцшаийят едирди. Консертдя мцхтялиф дювр бястякарларынын ясярляри йер алмышдыр. Г. Форенин лирик “Павана”сы (ишлянмяси вя кючцрцлмяси Рцфят Ахундзадяйя мяхсусдур), Т. Ролинсонун шян, зарафатйана “Полка”сы, А. Вивалдинин виртуоз консерти, Ф. Щенделин мющтяшям “Глорийа” сы вя диэяр мараглы мусиги нюмряляри бир-бири иля нювбяляшяряк санки чыльын щиссляр калейдаскопу йарадырды.

        Эюрцндцйц кими ифачылар консертя жидди жящдля щазырлашмышдылар. Онлар мцяллимляри иля бирликдя нот мятниндя йер алан динамик, темп вя артикулйасийа ишарялярини диггятля мянимсяйяряк дягигликля ифа етмяйя чалышырдылар. Бу, бястякарын идейасыны, фярди дясти-хяттини, цслуб хцсусиййятлярини эюстярмяк сяйиндян иряли эялирди. Бунунла да онлар мцхтялиф ъанр вя цслуба аид олан мусигини ифа етмяк бажарыгларыны нцмайиш етдирирдиляр.

        Тясадцфи дейил ки консертдя ики, цч, дюрд трубанын бирликдя сясляндийи ансамбл нюмряляри эениш йер тутур. Бу да ганунауйьундур. Чцнки мусигичилярин тялим-тядрис просеси онлары биликли ансамбл ифачысы кими йетишдирмяк йолуна истигамятлянмишдир. Ансамбл нюмряляриндя дя синхрон ифа, ритмик щямряйлик, ващид сяслянмя принсипляринин жидди горунмасы мящз тядрисин кейфиййятиндян хябяр верирди.

        Дейиляня эюря няфяс аляти ифачылыьы вокал инжясянятиня чох йахындыр. Щягигятян дя щяр икисиндя ифачылыг тяняффцс системинин дцзэцн гойулмасы ейни дяряжядя важибдир. Чцнки интонасийанын тямизлийи, сясин кейфиййяти, фразаларын бцтювлцйц вя дцзэцн ифасы мящз бу фактордан асылыдыр. Вокал мусигисиня дя мцражият олунмасы йягин ки бу сябябдяндир. Ф. Шубертин “Серенада”сы, С. Ращманиновун “Йаз сулары” , А. Бородинин “Кнйаз Игор” операсындан “Кцляйин ганадларында уч” хору кими мящшур ясярлярин ишлямяляри консертин мараглы, лирик, щяйяжанверижи мягамларыдыр. Сюзсцз ки, тялябяляр мящшур вокал усталарынын ифасында бу ясярлярля йахындан таныш олмушлар. Бу да форма, мелодика, ритм хцсусиййятляринин мянимсянилмясиндя онлара йахындан кюмяк олмушдур.

        Консерт арасыкясилмяз алгышларын мцшаийяти иля И. Штраусун мящшур “Мажар гыз” (“Гарачы гыз”) вя “Радетски маршы” (дюрд труба, ф-но вя зярб алятляринин ифасында) иля сона чатды.

        Рцфят Ахундзадя иля сющбятимиз заманы о, труба ифачылыьы тарихиня гыса бир екскурс едяряк билдирди ки, “труба цчцн тядрис вя консерт репертуарынын тяртиб олунмасында мцяййян чятинликляр мювжуддур. Мясяля бундадыр ки, бястякарлар труба цчцн чох аз ясяр йазырлар. Барокко дюврцндя консерт ъанрынын апарыжы рол ойнамасы иля ялагядяр бу сащядя чичяклянмя мцшащидя олунур (А. Вивалди, И. Гуммел). Бах вя Щенделин йарадыжылыьында да трубанын соло партийаларына раст эялинирди . Анжаг алятляр бу дюврдя йалныз натурал алятляр иди. Беляки трубада “дилляр” йох иди, бцтцн нотлар няфяс васитяси иля йалныз цфцрмя йолу иля ифа олунурду. Бир нечя яср трубанын тякмилляшмя сащясиндя там дурьунлуг йашаныр. ХЫХ ясрдя симфоник вя квартет мусигиси, фортепиано ифачылыьы инжясяняти эениш вцсят алыр, бунунла да консерт ъанрынын диэяр сфералары кюлэядя галыр. Беляликля бястякарларын няфяс алятляри цчцн йаздыьы ясярлярин мигдары там ашаьы дцшцр. ХХ яср ися труба цчцн артыг йени бир дювр иди. Техники бахымдан тякминляшян алят артыг юзцнцн мцасир шяклини алыр. “Хроматик” трубанын йаранмасы иля ифачылар санки йени бир алятля таныш олурлар. ХХ ясрдя соло камера мусиги ъанрынын юн плана чыхмасы труба цчцн мцхтялиф сяпкили соло ясярлярин йазылмасына тякан верир ( П. Хиндемит, Д. Шостакович, Р. Штраус). Буна бахмайараг йеня дя тядрис репертуарынын ясас щиссясини тядрис мярщяляляринин юзялликляриня , принсипляриня уйьун ишлямяляр тяшкил едир ки, бу да ифачылыг вярдишляринин, мцхтялиф техники чятинликлярин тядрижян мянимсянилмяси цчцн нязярдя тутулуб. ”

        Р . Ахундзадя репертуар сечиминя бюйцк ящямиййят верир. О, беля щесаб едир ки, тящсилин кейфиййятли олмасында башлыжа стимул мящз педагогун йениликлярля , оръинал идейаларла тялябяни марагландырмасы, жялб етмясидир. Буна эюря дя о, педагоъи практикада тядрис олунан дярсликлярля йанашы (Г, Орвид, Т. Докшитсер, Й. Усов) йени-йени ясярляр вя юзцнцн бир чох мараглы ишлямялярини дя тягдим едир. Мяхсуси олараг бу консерт цчцн вя еляжя дя труба ифачыларынын репертуарыны зянэинляшдирмяк мягсяди иля диэяр юлкялярдян йени нот мяжмуяляри дя ялдя олунмушдур. Мяжмуялярдян сечилмиш ясярляр Бакыда илк дяфя иди ки сяслянирди.

        Няфяс вя зярб алятляри кафедрасынын баш мцяллими Р. Ахундзадянин тялябяляринин иштираки иля кечирилян консерт бир даща ону эюстярди ки, БМА-да юз ишиня йарадыжы йанашан эянж, тяшяббцскар мусигичиляр чалышыр. Биз дя юз нювбямиздя щаглы олараг онлардан йахшы щазырланмыш мусигичи кадрлар эюзляйирик.

Наталйа ДАДАШОВА











Copyright by Musigi dyniasi magazine
(99412)98-43-70