|
ÓÑÒÀÄËÀÐÛÌÛÇÛÍ ÕÀÒÈÐßÑÈÍß
ZƏRIF GÖZƏLLIK QƏLB SIRDAŞI…
Ceyran Mahmudova
CAHAN TALIŞINSKAYA
Əfruz MƏMMƏDOVA
RƏŞID BEHBUDOV FENOMENI (ARDI)
Kamil ŞAHVERDIYEV
ÑßÈÄ ÐÖÑÒßÌΠÂß ÀÇßÐÁÀÉÆÀÍ ÕÀËà ×ÀËÜÛ ÀËßÒËßÐÈ ÎÐÊÅÑÒÐÈ
Íàçèì ÊÀÇÛÌÎÂ
|
|
Məlum olduğu kimi, muğam operalarını bəstələnməsində ən mürəkkəb an klassik opera nömrələri ilə muğam parçalarının ahəngdar uyğunlaşmasını əldə etməkdən ibarətdir. Ü. Hacıbəyov məktəbinin layiqli davamçısı olan Cahangirov bu çətin vəzifənin öhdəsindən məharətlə gələrək maraqlı və yadda qalan səhnə əsəri yaratmağa nail olmuşdur. “Xanəndənin taleyi” Azərbaycan dövlət Opera və balet teatrının səhnəsində böyük müvəffəqiyyətlə səhnəyə qoyulmuşdu.
C. Cahangirovun yaradıcılığında xüsusi yeri onun mahnıları tutur. Bəstəkar mahnı janrına, müxtəlif illərdə müraciət etmiş, bu janrda bir çox yadda qalan əsərlər yaratmışdır. O istər xor üçün, istərsə də solo ifa üçün nəzərdə tutulan bir sıra yadda qalan mahnılar yaratmışdır. Bunların sırasında Nizaminin qəzəlinə yazılmış “Gül camalın” qəzəl-romansını, Xəqaninin sözlərinə “Nazənin”, Molla Pənah Vaqifin sözlərinə “Durnalar”, Islam Səfərlinin sözlərinə “Ana”, “Zərif gülüşlüm”, “Buludlar”, “Zəriflik”, “Ağ şanı,qara şanı”, Rəfiq Zəkanın sözlərinə “Məhsul nəğməsi”, “Nigar qızım” və bir çox başqalarını qeyd etmək olar. Onların arasında eleleri də var ki, bu janrın klassik nümunələri sayıla bilər. C. Cahangirov mahnılarını, digər vokal əsərlərində olduğu kimi, geniş nəfəsli melodiya, xalq musiqi dilinə yaxınlıq, poetik mətnlə məharətlə işləmək bacarığı kimi cəhətlər fərqləndirir. Onun mahnıları səsləndikdə o dəqiqə bu mahnının kim tərəfindən bəstələndiyini təyin etmək m
ümkündür: Cahangirov dəst-xətti hər ifadədə, hər musiqi cümləsində duyulur.
Cahangir Cahangirov şəxsiyyətini yad edərkən onun həyat və yaradıcılığının mühüm sahələrindən biri olan pedoqoji fəaliyyətini də qeyd etmək lazımdır. Bəstəkar uzun illər Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının (indiki Bakı Musiqi Akademiyasının) xor dirijorluğu kafedrasına rəhbərlik etmiş, neçə-neçə tələbələrə xor musiqisinin incəliklərini tədris etmişdir. Onu da qeyd edək ki, heç də həmişə istedadlı bəstəkar yaxşı müəllim ola bilmir. Cahangir müəllimə şamilən demək olar ki, onun simasında istər gözəl bəstəkar, istərsə də gənclərə sənətin sirrlərini səbrlə öyrədən müəllim birləşmişdi.
…Deyirlər ki, əlyazmalar məhv olmur.
C. Cahangirov musiqisinə tətbiqən demək olar ki, bəstəkarın özü on ildən artıq həyatda olmasa da, onun yaratdığı istedadlı, yaddaqalan əsərlər indiki zamanda da yaşayır, yaşayacaqda. Məqalə çapa hazırlanan zaman Cahangir Cahangirovun 80 illiyi ilə bağlı Kamera musiqisi zalında musiqi gecəsinin keçirilməsi haqda xəbər aldıq. Orada bəstəkarın, əsasən, xor üçün əsərləri ifa olunacaq. Zənnimizcə, Cahangirov musiqisi bir deyil, bir neçə silsilə konsertlərə, musiqili-bədii gecələrə layiq olan sənətkarlardandır. Son zamanlar yeni bir tendensiya - Azərbaycan musiqisində dərin iz buraxmış opera və balet əsərlərinin yeni quruluşda səhnəyə qoyulması prosesi başlanmışdır. Əminəm ki, tez bir zamanda biz Cahangirovun operalarını da yeni quruluşda Opera və balet teatrımızın səhnəsində görəcəyik. Sonda bir təkliflə də çıxış etmək istərdim. C. Cahangirovun Azərbaycan musiqi sənətində rolunu və xidmətlərini nəzərə alaraq, onun adını daşıyan xor əsərləri müsabiqəsinin keçirilməsi məqsədəuyğun olardı. Bu, bəstəkarın xatirəsinin
əbədiləşdirilməsi və ölkəmizdə xor musiqisinin daha da inkişaf etməsi üçün gözəl töhvə olardı.
|
