ЙЕНИЛИКЛЯРИМИЗ
ЙЕНИ НЯШРЛЯР…
-
Search

ЙЕНИЛИКЛЯРИМИЗ
СИМПОЗИУМЛАР…
-
ЙЕНИ НЯШРЛЯР…
-
ИФАЧЫЛЫГ…
-
ЙАРАДЫЖЫЛЫГ…
-
МУЗЕЙЛЯРДЯ…
-

 


ЖАВАНШИР ГУЛИЙЕВИН МАЩНЫЛАРЫ

       Азярбайжан Республикасынын ямякдар инжясянят хадими, профессор Жаваншир Гулийевин йарадыжылыг наилиййятляри мусиги ижтимаиййятиня вя эениш динляйижи кцтлясиня йахшы танышдыр.

        Бястякарын йарадыжылыьы рянэарянэ мязмунлу, мцхтялиф ъанрлы ясярлярля зянэиндир: балет, мусигили комедийа, симфоник ясярляр, камера-инструментал ясярляр вя с. Лакин мащны онун йарадыжылыьынын апарыжы ъанрына чеврилмишдир. Демяк олар ки, онун мащныларынын сайы 1000-ня йахындыр.

        Бу щагда данышагкян, Жаваншир Гулийевин “Мусиги Дцнйасы” ъурналынын 1-жи сайында (1999, № 1, с.76-78) дярж олунмуш “Азярбайжан мащнысы йол айрыжында” мягалясини хатырлатмаг йериня дцшярди. Мягаля мцяллифи Азярбайжан мащнысынын инкишаф йолуну сяжиййяляндиряряк, ону цч мярщяляйя бюлцр: 1.Дцнян - гядим вахтлардан пешякар бястякарлыг фяалиййятинин Азярбайжана эялдийи замана гядяр; ЫЫ.Бястякар мащнысы - ХХ ясрин яввялляриндян мцстягиллимизи бярпа едяня гядяр; ЫЫЫ.Бу эцн - сон илляр.

        Ялбяття ки, бурада мягалянин мязиййятляриндян, бястякарын иряли сцрдцйц йени вя мараглы фикирлярдян данышмаг мягсядиндя дейилик. Бу, бялкя дя айрыжа бир йазынын мювзусудур. Анжаг бурада мцяллифин бир фикрини диггятинизя чатдырмаг истярдик.

        О, йазыр ки, бу эцн “мцасир мащнымызы бюйцк бир ахына бянзятмяк олар ки, бу ахында буланыг сулар иля йанашы, бцллур кими булаг суйунун да пайы вар: Щ.Ханмяммядов, А.Мяликов, В.Адыэюзялов, Е.Сабитоьлу, А.Бябиров, Р.Миришли, Р.Мустафайев, Ф.Сцжяддинов, Р.Гасымова, Е.Мансуров, Ж.Ямиров, В.Эярайзадя, “Раст” групу”.

        Мцяллиф йягин ки, тявазюкарлыг едяряк, бу сырайа юз адыны ялавя етмяйиб. Щалбуки, бу эцн мцасир Азярбайжан мащнысындан данышырыгса, бялкя дя юн жярэядя Жаваншир Гулийевин ады чякилмялидир.

        1970-жи иллярдян башлайараг, мцхтялиф мцьяннилярин ифасында сяслянян бястякарын мащнылары халг арасында бюйцк популйарлыг газанмыш, диллярдя язбяр олмушдур. Сюзсцз ки, щяр бир мащныда бястякарын дяст-хятти, мусиги цслубу юзцнц бцрузя веряряк, илк нотлардан онун йарадыжысынын мящз Жаваншир Гулийев олдуьуну билдирир.

        “Жаваншир Гулийевин мащнылары”. Бу башлыг нечя иллярдир ки, сайсыз-щесабсыз телевизийа вя радио верилишляриндя, консерт салонларында сяслянир. Инди ися Жаваншир Гулийевин мащнылары мяжмуя шяклиндя ишыг цзц эюрмцшдцр:

        Жаваншир Гулийев. Сечилмиш мащнылар. Дюрд жилддя. Пиано иля охумаг цчцн. Бакы, 2010. “Апостроф” чап еви. Мусиги редактору Эцлнаря Манафова, тяртибчи Жаваншир Гулийев.

        Ялбяття, бястякарын юз мащныларыны чап етдирмяси, бир нюв, онун мусиги ижтимаиййяти гаршысында йарадыжылыг щесабатыдыр. Яэяр щямин “щесабатын” дюрд жилддя топланмыш 300 мащныдан ибарят олдуьуну гейд етсяк, ялбяття ки, бястякарын сяняти гаршысындакы мясулиййятини вя эюрдцйц ишин ня гядяр санбаллы олдуьуну етираф етмялийик. Тягдим етдийимиз няшр Азярбайжанда бу щяжмдя вя бу форматда илк мащны топлусудур.

        Мяжмуялярдяки мащнылар мювзулар цзря фясилляря бюлцнмцш вя алты фясил цзря жямлянмишдир: 1. Жаным Вятяним, 2. Мящяббят мащнылары, 3. Тамашалара вя филмляря йазылмыш мащнылар, 4. Итщафлар, 5. Ордан-бурдан, 6. Ушаглар цчцн мащнылар. Щяр бир фяслин ичиндя онун адындан доьан мязмунуна уйьун мащнылар топланмышдыр.

        1-жи фясилдя “Жаным Вятяним!” башлыьы алтында бястякарын: “Бура Вятянди!”, “Ана йурдум”, “Азярбайжан”, “Шящидляр анды”, “Ясэяр маршы”, “Азярбайжан-Тцркийя!”, “Тцркцн тцркля ядавятя щаггы йох!”, “Дарыхырам, Шушам мяним!”, “Гарабаь”, “Азярбайжан мянимдир” вя с. мащнылары топланмышдыр.

        Бу мащныларда Жаваншир Гулийевин Вятян севэиси гырмызы хятля кечир, ейни заманда, бурада бястякарын фяал вятяндашлыг мювгейи, жямиййятдя баш верян ижтимаи-сийаси щадисяляри юз бядии тяхяййцлцндян кечиряряк дяйярляндирмяси мусиги тязащцрцнц тапыр. Бунлары “вятянпярлик мащнылары” да адландырмаг олар.

        Ону да гейд едим ки, бу мащнылара бизим дюврцмцздя щягигятян дя бир тялябат вардыр вя онларын эениш аудиторийа гаршысында, ефирлярдя сясляндирилмяси эянж няслин вятянпярвярлик щиссляринин йцксялдилмясиня хидмят едян бир васитядир.

        “Мящяббят мащнылары” адландырылмыш 2-жи фясилдя ися “Сянсизликдя”, “Нядяндир?”, “Йарым эяляжяк”, “Севдам олдун”, “Эюзляр”, “Вцсал йаьышы”, “Кцсмя мяндян”, “Сян мяни унудандан” вя с. мащнылары топланмышдыр. Бу мювзуда мащнылар сайына эюря чохлуг тяшкил едир.

        3-жц фясилдя бястякарын мцхтялиф театр тамашаларына вя кинофилмляря йаздыьы мащнылары юз яксини тапмышдыр. Бунларын сырасында Жялил Мяммядгулузадянин “Каманча” телевизийа тамашасындан “Азмышыг”, Ариф Абдуллазадянин “Евлярин ахшамлары” тамашасындан “Щяр шей эюзялдир...”, Йусиф Сямядоьлунун “Йашыл ейнякли адам” телевизийа тамашасындан “Ким билир”, “Чобан-байаты” кинофилминдян “Бир йарпаг да Вятянди”, Бяхтийар Ващабзадянин “Фярйад” тамашасындан “Нежя кечсин”, Мирзя Фятяли Ахундовун “Мцсйо Ъордан вя Дярвиш Мястяли Шащ” тамашасындан “Новруз эялиб”, “Дирся ханын оьлу Буьаж” телевизийа тамашасындан “Щаны дедийим бяй ярянляр” вя с. мащнылары гейд едя билярик.

        “Итщафлар” башлыьы алтында топланмыш мащнылар айры-айры шяхсляря вя пешя сащибляриня щяср олунмушдур: тарихи шяхсиййятляря щяср олунмуш “Мустафа Камал Паша”, “Айдынымыз” (Вятян уьрунда щялак олмуш гящряман), бястякарын достларына, кичик балалара “Бюйц, тез бой ат, гызым!”, “Мащмуд балам”, “Цч нявя”, пешя сащибляриня “Рабитячиляр маршы”, “Тцфякчи маршы” вя с.

        “Ордан-бурдан” башлыглы мащнылар ися рянэарянэ мювзулу мащнылардыр: “Салхымлы йаллы”, “Тялябя мащнысы”, “Эцнайдын”, “Бизим гызлар”, “Муьам”, “Новрузум”.

        “Ушаглар цчцн” мащнылар фяслиня “Салам, Ялифба!”, “Гар топу”, “Вятян маршы”, “Гырмызы папаг”, “Сещирли мцжрц” вя с. аиддир.

        Мащныларын фясилляр дахилиндяки дцзцлцшц йаранма тарихиня ясасланыр ки, бунунла да биз демяк олар ки, бястякарын 1976-жы илдя ефирдя сяслянян илк мащнысындан 2010-жу иля гядяр олан бюйцк бир заман щяддиндя йаранмыш сянят ясярлярини изляйя билирик. Бу, ейни заманда, бястякарын мащны сащясиндя йарадыжылыг цслубунун тякамцл йолуну якс етдирир.

        Ялбяття ки, мащныдан данышырыгса, бястякарла йанашы, шаирин дя ады чякилмялидир. Чох заман ися мащнынын ифачысы да бу йарадыжы групун цчцнжц цзвцня чеврилир вя мащнынын динляйижи гялбиня сирайят етмясиня вя йадда галмасына йол ачыр. Ж.Гулийев юз мащныларыны Рясул Рза, Дилсуз Мустафайев, Мящяммядщцсейн Шящрийар, Бяхтийар Ващабзадя, Алмас Йылдырым, Щафиз Бахыш, Ариф Абдуллазадя, Нцсрят Кясямянли, Фаиг Баьырзадя, Земфира Гулийева вя диэяр шаирлярин сюзляриня бястялямишдир. Онларын илк ифачылары ися Флора Кяримова, Акиф Исламзадя, Брилйант Дадашова, Айэцн Казымова, Назпяри Достялийева кими танынмыш вя халг арасында севилян мцьянниляр олмушлар.

        Няшрин мараглы жящятляриндян бири дя будур ки, щяр жилддя топланан мащныларын сяслянмяси жилдин сон сящифясиня йерляшдирилян ЖД-дя щямин мащныларын илк ифачыларынын сясиндя МП3 форматында (санийядя 256 килобит щяжминдя) верилмишдир.

        Мяжмуялярдяки мащныларын нот йазыларына эялинжя, демялийик бурада фяргли жящятлярдян бири дя ондан ибарятдир ки, бястякар вокал партийада бцтцн сясляри, ян хырда деталларына гядяр нота алмышдыр. Бу да ифачылыгда мцщцм ящямиййятя маликдир.

        Мяжмуяйя ялавя олунан дисклярдя, щямчинин мащныларын нотлары да ПДФ форматда вя Сибелиус програмында йыьылмыш шякилдя юз яксини тапмышдыр. Бу да бир йенилик олуб, мцяллиф щцгугларынын горунмасына вя плаэиатчылыьын гаршысынын алынмасына хидмят едир.

        Инанырыг ки, Жаваншир Гулийевин мащны йарадыжылыьынын панорамыны дольун якс етдирян бу няшр мусигичиляря, мусигишцнаслара, мцьянниляря вя бцтцн мащнысевярляря файдалы бир вясаит олажаг.

Жямиля ЩЯСЯНОВА

   
    copyright by musiqi dunyasi 2000-2005 ©

 


Next Page