Hər üçü bu günə kimi pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olur: professor T.Aslanov hazırda BMA-da simli alətlər və kamera ansamblı kafedralarında M.Ağamalızadə nəfəs və zərb alətləri kafedrasında, Ə.Salayev isə ixtisas fortepiano kafedrasında çalışırlar. Nəhayət, hər üç musiqiçi Azərbaycan ifaçılıq məktəbinin beynəlxalq miqyasda ləyaqətli təmsilçisi olmuşdur. M.Ağamalızadə və T.Aslanov hələ ötən əsrin 70-ci illərində Əlcəzairdə ifaçı və müəllim kimi fəaliyyət göstərmişlər; 90-cı illərdə isə onların da, Ə.Salayevin də yaradıcılığı qardaş Türkiyə ilə bağlı olmuşdur: M.Ağamalızadə Bilkənt Universitetinin orkestrində işləmiş, sonra isə müəllimlik etmişdir. T.Aslanov və Ə.Salayev isə Türkiyənin Edirne şəhərində işləmişlər.
Hər üç musiqiçi keçmiş Sovet ölkəsinin müxtəlif şəhərlərində də, uzaq xaricdə də dəfələrlə qastrol konsertləri ilə çıxış etmişlər.
Sadaladığım quru faktlar əslində bu musiqiçilərdən hər birinin bütöv bir yaradıcılıq ömrünün mərhələləri, sənət həyatının səhifələridir. Onların indiyədək keçirdiyi həyəcanları, onlarca uğurlu konsertdən sonra yaşadıqları sevinc və fərəh hissini, görkəmli dirijorlarla əməkdaşlıqdan, dünyanın tanınmış ifaçıları ilə yaradıcılıq təmasından və ABŞ-dan tutmuş Avropa və Afrikanın müxtəlif ölkələrinədək yayılmış geniş bir məkanı əhatə edən coğrafiyası ilə heyran qoyan qastrol səfərlərindən aldıqları təəssüratı sözlə ifadə etmək mümkün deyil.
Bütün bü sənət uğurları bir də ona görə qiymətlidir ki, bunlardan hər biri təkcə ayrılıqda hər bir ifaçının deyil, bütövlükdə Azərbaycan ifaçılıq məktəbinin yaradıcılılıq müvəffəqiyyəti, milli musiqimizin dünya səviyyəsində əldə etdiyi peşəkarlıq səviyyəsinin təsdiqidir… "Kapellhaus"dakı konsert zamanı istər-istəməz fikrimdən gəlib keçənlər diqqətimi musiqidən bir neçə dəqiqəliyə ayırıb, yenidən konsert zalına qaytardı. Səslənən musiqi ağzınadək dolu olan zaldakı başqa dinləyiciləri də xəyallara qərq etmişdi. Bax, Mosart, Veraçini, Lekler, Morlakki, Alyabyev, Şopen, Qodar, Debüssi, Dvarionasın əsərlərini təqdim edən musiqiçilər həm solo ifaçısı, həm ansambl üzvü kimi çıxış edirdilər. Ifaçının çalğı alətinin səs palitrasına nə dərəcədə bələd olmasını üzə çıxaran, eyni zamanda ondan ən yüksək texniki hazırlıq, incə zövq, mükəmməl üslub duyğusu, bir sözlə, kamil sənətkarın malik olduğu əsl ustalıq, peşəkarlıq tələb edən əsərlərin ifası həqiqətən də bu peşəkarlığı
nümayiş etdirirdi.
Baxın «Adajio»su, Veraçininin «Larqo»su, Dvarionasın «Variasiyalar»ı (T.Aslanov), Morlakkinin «Isveçrə təranələri», Alyabyevin «Bülbül»ü, Qodarın «Vals»ı (M.Ağamalızadə), Baxın «Tokkata və fuqa»sı, Şopenin cis-moll Noktürnü, Debüssinin Prelüdü (Ə.Salayev) məhz belə təsir bağışladı. Ifa olunmuş ilk əsər – Leklerin D-dur Sonata-Triosu və konsertin yekun akkordu kimi səslənən Mosartın 7 saylı Es-dur Triosu isə onların simasında bir-birinə alışmış və instrumental üçlük kimi təsdiqini tapmış ahəngdar ansamblımızın - instrumental trionun çox gözəl «formada» olduğunu nümayiş etdirdi.
Konsert zamanı dinləyici auditoriyasının ifa olunan əsərlərə «canlı» reaksiyasını xüsusi qeyd etmək istərdim. Həmin axşam "Kapellhaus"a gələnlər içərisində tanınmış bəstəkar, ifaçı və musiqişünasları, yazıçı və jurnalistləri görmək olardı. Eyni zamanda, konsertə çoxlu həvəskar da toplaşmışdı. Və bu rəngarəng auditoriya özünün musiqi dinləyiçisi kimi yaxşı təcrübəyə, zövqə, səslənən musiqini incəliklərinədək başa düşüb ayırd etmək qabiliyyətinə malik olan çox hazırlıqlı bir auditoriya olduğunu büruzə verirdi. Şübhəsiz ki, bu da ilk növbədə, ifaçılıq sənətimizin yüksək səviyyədə olduğunun daha bir təzahürüdür, belə ki, inkişaf etmiş musiqi mədəniyyəti olmadan belə bir dinləyici auditoriyasını qazanmaq, tərbiyə etmək mümkün olmazdı. Bunları düşündükcə, yenə də Üzeyir bəyin sözlərini xatırlayırdım: «…Ümumi musiqi sənəti bizim də aramızda intişar taparsa, o halda biz mədəniyyətin hər bir qismində iştirak etmiş olarıq… Ümumi musiqi sənətini dəxi öyrənərsək, alim mus
iqişünaslarımız, musiqarlarımız, orkestrlərimiz və opera artistlərimiz də olmaqla, mədəniyyətin sənayei-nəfisə qismində dəxi iştirak etmiş olarıq». Bəli, artıq arzu olunan həmin zamana gəlib çatmışıq. Bu gün haqqında söz açdığımız musiqiçilərə – bu zamanın yetişdirmələri, müasir Azərbaycan musiqiçisinin ən gözəl cəhətlərini öz simasında təcəssüm etdirən ifaçılara yeni sənət uğurları arzulayırıq.
ƏDƏBIYYAT:
1. Sitat «Üzeyir Hacıbəyov. Seçilmiş əsərləri» kitabından götürülmüşdür. – Bakı, 1985, s.174-175.
Şəhla MAHMUDOVA
HƏYATI DUYĞULARLA GÖRƏN SƏNƏTÇI
Müasir tar ifaçılığı sənətinin istedadlı nümayən-dələri öz sələflərinin ənənələrini yaşadaraq, layiqincə davam etdirirlər. Onlardan incə qəlbçi tarzən, pedaqoq, bəstəçi, bacarıqlı təşkilatçı Murtuz Mehdiyevin də adı hörmətlə çəkilir.
Murtuz Mehdiyev 1943-cü il oktyabrın 5-də Tərtər rayonunun Düyərli kəndində anadan olmuşdur. Musiqi fəaliyyətinə gec başlasa da, onun bu sahədə qabiliyyəti uşaqlıqdan özünü birüzə verir. Murtuz Mehdiyev nəql edir ki, ilk dəfə tütək çalmağa səy etmiş və həmin alətdə bir neçə melodiyanın ifasını öyrənmişdir.
Dünya işığını qəlbində hiss edən bu insan Bakıya gələrək 1958-66-cı illər ərzində Respublika üzrə kor uşaqlar üçün orta internat məktəbində təhsil almışdır.
