|
ÀÇßÐÁÀÉÆÀÍ ÁßÑÒßÊÀÐËÀÐ ÈÒÒÈÔÀÃÛ - 70
HEYDƏR ƏLIYEV VƏ AZƏRBAYCAN BƏSTƏKARLAR ITTIFAQI
Ramiz ZÖHRABOV
BU GÜNÜMÜZƏ VƏ GƏLƏCƏYIMIZƏ INANIRAM
Vasif ADIGÖZƏLOV
TARIXIMIZI VƏRƏQLƏYƏRKƏN…
Lalə HÜSEYNOVA
NAXÇIVAN BƏSTƏKARLAR TƏŞKILATI
Şəmsəddin QASIMOV
GƏNCƏ BƏSTƏKARLAR TƏŞKILATI
Rauf ISMAYILZADƏ
LƏNKƏRAN BƏSTƏKARLAR TƏŞKILATI
Zəminə ƏLIYEVA
AZƏRBAYCAN BƏSTƏKARLAR ITTIFAQININ PLENUMU
-
TƏQDIMAT MƏRASIMI
-
YENILIKLƏR
-
TƏBRIKLƏR
|
|
Çünki, fəlsəfi sanballı, çoxcəhətli proqramlı simfonik musiqi janrları (xüsusilə simfoniyalar) daha parlaq şəkildə ümumxalq əhəmiyyətli obrazları təcəssüm etdirməyə qadirdir. Bu baxımdan biz ələlxüsus Şəhid mövzusuna yazılmış simfonik musiqini nəzərdə tuturuq. Cövdət Hacıyevin 7 saylı «Şəhidlərin xatirəsinə» simfoniyası, Ramiz Mustafayevin 6 saylı «20 yanvar» simfoniyası, Azər Rzayevin «Bakı-90» simfoniyası, Tofiq Bakıxanovun «Hümayun», «Nəva», «Rahab», «Şahnaz» simfonik muğamları, Məmməd Quliyevin «Simfoniya-Rekviyem»i, Arif Mirzəyevin «Yanvar mərsiyələri» mövzu aktuallığına görə böyük maraq doğurur və diqqətəlayiq partituralar kimi qiymətləndirilir.
Söz yox ki, adlarını çəkdiyimiz əsərlər nümunəsində Azərbaycanda memorial musiqi janrı öz dolğun inkişafını tapa bilmişdir, - desək, daha doğru olar. Xüsusilə 1991-ci ildən başlayaraq müstəqillik dövründə bəstəkarlarımız bütün janrlarda olduğu kimi, simfonik musiqi janrlarındakı əsərlərində də müasir zamanın aktual problemlərinə, respublikamızda baş verən hadisələrə öz münasibətini izhar etmiş, məhz dövrün məziyyətlərini musiqi dili ilə açmağa nail olmuşlar.
Xatırladaq ki, müstəqillik dövründə yaranan əsərlərin mövzu dairəsi də çox rəngarəngdir. Məhz Vətən və Qarabağla bağlı mövzular simfonik və vokal-simfonik iri həcmli proqramlı əsərlərdə öz dolğun təzahürünü tapmışdır. Vasif Adıgözəlovun «Qarabağ şikəstəsi», «Qəm karvanı» oratoriyaları, Ramiz Mustafayevin «Haqq səninlədir, Azərbaycan» kantatası, Tofiq Bakıxanovun «Qarabağ harayı» simfoniyası, Aqşin Əlizadənin «Ana torpaq» odası, Sevda Ibrahimovanın «Vətən şəhidləri» kantatası, Azər Dadaşovun «Şuşa» adlı 11 saylı simfoniyası, Nəriman Məmmədovun «Xocalı» adlı 7 saylı simfoniyası və s. parlaq səciyyəli proqramlı simfonik və vokal-simfonik əsərlərdir.
Adlarını sadaladığımız əsərlər plenum və festivallarda Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri, Xor kapellası və solistlər tərəfindən uğurla səsləndirilir. Bütün bunlar Azərbaycanda simfonik janrlarda musiqi salnaməmizi zənginləşdirən kamil əsərlərin yazılması üçün möhkəm, e’tibarlı zəmin yaradır.
«Mən şerə də, mahnıya da çox hissiyatlı adamam» - deyən Heydər Əliyevin hələ 25 il bundan öncə bizimlə görüşündə mahnı janrı haqqında fikir və mülahizələri də çox önəmlidir.
 «Dinləyicilərin xoşuna gələn yaxşı mahnı az deyildir. Lakin bununla birlikdə elə mahnılar vardır ki, nə musiqisi yadda qalır, nə də sözləri. Mahnı musiqidə ən kütləvi janrdır. Buna görə də ona daim ciddi fikir verilməlidir. Bütün mahnılar yaxşı olmalıdır, xalqın qəlbinə və şüuruna yol tapmalıdır.»
Mahnı yaradıcılığı haqqında dahi rəhbərimizin dediyi həmin ibrətamiz fikirlər musiqi həyatımızın ən çətin və aktual problemlərinə istiqamətlənmişdir. Buna görə də digər janrlara nisbətən mahnı haqqında televiziya ekranlarında və radio dalğalarında son illərdə intensiv olaraq söhbətlər aparılır, diskussiyalar keçirilir… Axı, mahnı bədii-estetik təsir gücünə, tez qavranılmasına görə ən çox sevilən janrdır.
Sual olunur, nə üçün son illərdə yaxşı mahnı az yaranır? Bunun üçün bəzilərinin istedadı çatışmır (maraqlıdır ki, belələri məhz mahnı vasitəsilə tez məşhurlaşmaq arzusunda olurlar). Belə məziyyət isə musiqi sənəti üçün çox təhlükəlidir.
Hazırda mahnı yazanlar çoxalıb. Bəstəkarlar Ittifaqının 130 bəstəkar üzvünün yarısından çoxu müxtəlif mövzulu mahnılar yazırlar. Lakin indiki şəraitdə onların mahnılarının səsləndirilməsi üçün yüksək keyfiyyətli texniki vasitələrdən ibarət səsyazma studiyalarından və s. istifadə etmək imkanı cüzidir.
Təəssüf doğuran cəhətlərdən biri də budur ki, professional bəstəkarlardan başqa digər sənət adamları da «bəstəkarlıqla» məşğul olmaq xülyasındadır. Məsələn, biznesmen, şair, müğənni, həkim… zümzümə ilə mahnı qoşur, aranjimançılar bu mahnıları lazımi səviyyədə aranjiman edib, ayrı-ayrı səsyazma studiyalarında məşhur müğənnilərin – hətta bə’zən respublikanın əməkdar və xalq artistlərinin ifasında səsləndirir, sonra həmin mahnılara klip çəkdirir, disklər, albomlar və s. buraxdırırlar. Açığını deyək ki, həmin aşağı səviyyəli mahnıların müəllifləri müxtəlif xalqların mahnılarından, ayrı-ayrı tanınmış bəstəkarlarımızın melodiyalarındakı fraqmentlərindən faydalanaraq, necə deyərlər, mahnıya bənzər bir şey «quraşdırırlar». Bu qəbildən olan mahnılarda predmetsizlik, sözçülük, məzmunsuzluq, primitivlik, erotik hisslər, sentimental duyğular, şablon ifadələr özünə geniş yer tapır. Şairlərimiz və sonradan «bəstəkarlarımız» dönə-dönə müəyyən sözləri təkrar edirlər. O qədər işlədir
lər ki, ifadələr bayağılaşır və mahnının bədii-estetik tə’siri tamamilə itirilir. Cənab Heydər Əliyevin dediyi kimi, bu səciyyəli mahnıların «nə musiqisi yadda qalır, nə də sözləri».
|
