|
ÉÅÍÈËÈÊËßÐÈÌÈÇ
TƏQDIMAT MƏRASIMI...
-
KONFRANSLAR... EKSPEDISIYALAR...
-
YARADICILIQ…
-
IFAÇILIQ...
-
GÖRÜŞLƏR…
-
MUZEYLƏRDƏ...
-
|
|
Bundan sonra M.Rostropoviç sakit oturmayaraq, yeni konsertlər, festivallar hazırlayırdı.1993-cü M.Rostropoviç özünün «Evianın musiqi görüşləri» festivalını (Isveçrə ilə sərhəd olan fransız şəhərində) Rusiyaya həsr etmişdi. Bu festival üçün rus üslubunda taxtadan yeni konsert zalı tikilirdi və festivalda M.Qlinka, M.Musorqski, N.A.Rimski-Korsakov, P.I.Çaykovski, S.Prokofyev və bir sıra görkəmli bəstəkarların əsərləri səslənmişdir. Həmçinin, bu festival üçün gənc rus bəstəkarı Vladimir Tarnopolski « Ah, bu ruslar və ya sehirli içki » adlı opera yazmışdı. Operanın quruluşu üzərində B.Pakrovski işləmiş və dirijorluğu isə M.Rostropoviç etmişdi.
P.I.Çaykovski və D.Şostakoviçə olan böyük məhəbbəti onu yenə də 1993-cü ildə Rusiyaya qaytardı. Moskvada Qızıl Meydanda maestro, P.I.Çaykovskinin ölümünün 100-illiyinin keçirilməsini qərara aldı və həmçinin Moskva Konservatoriyasının Böyük zalında Vaşinqton Simfonik Orkestrinin rəhbəri maestro M.Rostropoviç D.Şostakoviçin anadan olmasının 87 illiyini qeyd edərək, xatirə konserti verdi. Qızıl Meydanda P.I.Çaykovskinin «1812-ci il» təntənəli uvertürası və S.Prokofyevin «Aleksandr Nevskiy» kantatasının finalı səsləndi, əsas yerdə P.I.Çaykovskinin əsərləri dururdu.
Bu konsert qastrollarının mərkəzində D.Şostakoviçin xatirəsinin 87-illiyinin qeydi olunması idi. Proqramı D.D.Şostakoviçin 9-cu simfoniyası açırdı və proqramda A.Şnitkenin yeni simfoniyasının premyerası, rus pianoçusu I.Soljenitsenin çıxışı və s. əks olunurdu.
Maestronun həyatına, yaradıcılığına böyük təsir göstərən onun müəllimi D.D.Şostakoviçin əsərləri M.Rostropoviçi hər zaman cəlb edirdi və «Ledi Makbet» operası da belə əsərlərdən biri idi. Iki redaksiyadan ibarət olan bu opera 1934-cü ildə S.Samosud tərəfindən I redaksiyada səslənmişdi. Lakin bu operanın lentə yazılması 1977-ci ildə M.Rostropoviçin rəhbərliyi altında baş vermişdi. O, operanı görkəmli müğənnilər Q.Vişnevskaya, N.Qeddoy və London filarmonik orkestrinin iştirakı ilə lentə yazmışdı. Lakin M.Rostropoviçin əsas arzusu bu operanı səhnələşdirmək idi. D.Şostakoviçin anadan olmasının 90 illiyinə M.Rostropoviçin bu arzusu yerinə yetdi və maestronun bu proyektini Sankt-Peterburq Dövlət Filarmoniyası həyata keçirdi. Həmçinin, operanın ifaçı ansamblınıda Q.Vişnevskaya yox, çox istedadlı müğənni Nina Pavlovskaya çıxış etmişdi.
Dahi bəstəkar və M.Rostropoviçin müəllimi olan D.Şostakoviçin vəsiyyətnaməsini yerinə yetirərək maestro 1997-ci ildə Sankt-Peterburqda «D.Şostakoviçin musiqi festivalı»nı təşkil edib keçirdi. M.Rostropoviç altı simfoniyaya dirijorluq, iki violonçel konsertini ifa edib və kamera ansamblında iştirak etmişdi. Simfoniyalar D.Şostakoviçin vəsiyyətnaməsində yazıldığı qaydada səslənmişdi: əvvəlcə I, sonra 13,10, 5, 9, 12-ci və finalda 11-ci «1905-ci il» simfoniyası. XX əsrin dahi violonçelisti dirijor pultu arxasında durub D.Şostakoviçin və S.Prokofyevin əsərlərini yenidən yaradan zaman insanların qəlbindəki ən zərif duyğulara toxuna bilir.
Uzun ayrılıqdan sonra M.Rostropoviç yenidən Bakıya qayıdır. 1997-ci il, martın 27-də 70 ili tamam olan maestronun yubileyi ilk dəfə Fransada və sonra onun Vətəni olan Azərbaycanda qeyd olunur. Bakıda onun və atasının adına (Leopold Rostropoviç) küçə, məktəb və ev-muzeyi açılır. Bu ildən başlayaraq, dahi musiqiçinin Bakıya gələrək master-klass və konsertlər ilə çıxış etməsi bir ənənəyə çevrilir.
Dahi maestro istedadlı dirijor kimi öz Vətəni olan Bakıda da dəfələrlə çıxışlar edib. 1998-ci ildə Bakıda maestro dinləyicilərin qarşısında yalnız dirijor kimi çıxış edərək, F.Bədəlbəyli ilə birlikdə konsert verdilər. Proqramda I hissədə F.Şubertin «Natamam simfoniyası», Y.Bramsın «Haydn mövzusunda variasiyalar» və II hissədə K.Sen-Sansın fortepiano ilə orkestr üçün konserti və Q.Qarayevin «Yeddi gözəl» baletindən «Vals» M.Rostropoviçin rəhbərliyi altında səslənmişdi.
Uzun illər gözlənilən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının açılışı keçən il, yanvarın 26-sı baş verdi. Açılışda Maestro Mstislav Rostropoviç əziz və sevimli dostu, Azərbaycan xalqının dahi oğlu Prezident Heydər Əliyevin nurlu xatirəsinə dərin hörmət və ehtiram əlaməti olaraq, violonçeldə Iohann Sebastyan Baxın iki nömrəli süitasından Sarabandanı ifa etdi. Maestro özü bu əsər haqda belə demişdi: «Sarabanda mənim üçün bir dua kimi səslənir.Özü də bu, hansısa dinə aid dua deyildir. Bu bütün insanlar üçün duadır.»
Daha sonra dünya şöhrətli musiqiçinin dirijorluğu ilə Firəngiz Əlizadənin Filarmoniyanın açılışına həsr etdiyi «Ithaf» əsəri ilk dəfə ifa olundu.
Maestronun ənənəvi Bakıya gəlişi növbəti dəfə sentyabrın 18-nə Üzeyir musiqi gününə düşməsi təsadüfi deyildi. Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında təşkil olunan konserti maestro dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəyovun «Koroğlu» operasının uvertyurası ilə başladı. Konsertdə M.Qlinka, A.Dvorjak, P.Çaykovski və Q.Qarayevin əsərləri də səsləndi.
Sonuncu dəfə isə M.Rostropoviçin Bakıya gəlişi bu il 8 mart Beynəlxalq qadınlar gününə düşdü. Maestro bu dəfə də Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında xeyriyyə konserti verdi. Konsertdə L. Bernstaynın M.Rostropoviçə həsr olunmuş çox maraqlı, orijinal «Slava» əsəri, P.Çaykovskinin skripka və orkestr üçün Konserti və 4 saylı Simfoniyası maestronun dirijorluğu ilə səsləndi. Hər zaman gəlişi musiqi bayramı olan M.Rostropoviç bu dəfəki səfəri ilə də hər kəsi sevindirdi.
«Mən harada olsam, yenə də Bakıya qayıdacam, axı bura mənim Vətənimdir», - deyən M.Rostropoviç dahi ifasını hələ uzun illər eşidəcəyimizə ümid verir.
Şeyla HEYDƏROVA
M.ROSTROPOVIÇ YENIDƏN VƏTƏNƏ GƏLDI
1997-ci ildən başlayaraq, Azərbaycana səfərlərini ənənə halına çevirən M.Rostropoviçin Bakıya bu ilki gəlişi, sözün əsl mənasında, bayrama çevrildi, çünki bu gün Beynəlxalq Qadınlar günü olan martın 8 -nə təsadüf etdi. Məhz bu gün, o, L. və M. Rostropoviçlərin ev-muzeyini ziyarət etdi. Muzeyin direktoru və işçi heyəti hər zamankı kimi böyük səy göstərdilər. Muzeydə yeni eksponatlar asılmış, Leopold Vitoldoviçin anadan olmasının 113 illiyi ilə əlaqədar sərgi qurulmuşdur. Sərgidə müxtəlif foto şəkillər, konsertlərdən afişa və proqramlar, XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində onun repertuarına daxil olan not kitabları, epistolyar irsi olan müxtəlif məktublar (A.Qlazunovun, A.Zilotinin, Ü.Hacıbəyovun) öz əksini tapırdı. Yeni maraqlı eksponatların içində qırmızı Bordo çaxırı ilə çəkilmiş M.Rostropoviçin rəsmini xüsusi ilə qeyd etmək olar.
Görüşdə Prezident aparatının mədəniyyət üzrə şöbə müdiri F.Abdullazadə, Mədəniyyət naziri P.Bülbüloğlu, Mədəniyyət nazirinin müavini S.Məmmədəliyeva, bəstəkar F.Əlizadə, BMA-nın Dillər kafedrasının müdiri N.Paşayeva,Mədəniyyət nazirliyinin muzey sektorunun direktoru A.Hüseynova və başqaları iştirak edirdilər.
M.Rostropoviçin gəlişi ilə əlaqədar muzeydə,onun qarşısında gənc musiqiçilər də fəal iştirak etdi: L.və M.Rostropoviçlər adına 21 saylı musiqi məktəbinin şagirdi S.Atakişioğlu, Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbinin şagirdi C.Tağızadə, E.Hüseynov müxtəlif bəstəkarların əsərləri ilə çıxış etdilər. M.Rostropoviç bu səmimi, maraqlı, xoş əhval-ruhiyyə ilə keçən görüşdə özünün Bakı ilə bağlı xatirələrindən,maraqlı hadisələrdən söhbət açdı və gələcək planları ilə bölüşdü.
Sonda Maestro M.Rostropoviç bu isti və səmimi görüşdən, muzeyin geniş fəaliyyətindən məmnun qaldığını bildirdi.
Şeyla HEYDƏROVA
|
