АЗЯРБАЙЖАН БЯСТЯКАРЛАР ИТТИФАГЫНДА
ORQAN MUSIQISINƏ HƏSR OLUNMUŞ PLENUMUN MÜZAKIRƏSI
Materialı hazırladı: Sevda ƏLIQIZI
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLIKASINDA KEÇIRILMIŞ SƏYYAR PLENUMUN MÜZAKIRƏSI
Materialı hazırladılar: Lalə HÜSEYNOVA və Sevda ƏLIQIZ
ÜZEYIR HACIBƏYOVUN ANADAN OLMASININ120 ILLIK YUBILEYINƏ LAYIQLI TÖHFƏ
Materialı hazırladı: Ülkər TALIBZADƏ
XƏBƏRLƏR 2005-ci il
Materialları hazırladı: Leyla MƏMMƏDOVA

       Münbit zəminə gəldikdə, görürük ki, burada artıq bu zəmin yaradılır. Bu, əsasən maddi durumla bağlıdır. Çünki 70 il əvvəl Bəstəkarlar Ittifaqı yarananda da bəstəkarların maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması mütləq şərtlərdən biri idi. Əgər kimsə bəstəkarlığı özünə peşə seçirsə, deməli bu peşə onu dolandırmalıdır. Hazırda Naxçıvanda 5 nəfər bəstəkar var - bu o qədər də çox deyil. Zənnimcə, imkan tapılar ki, onlara hər ay maddi yardımlar edilsin. Bu Bəstəkarlar Ittifaqının xətti ilə də həyata keçirilə bilər. Bəstəkarlıq kimi ağır peşə yükünü daşımaqda dövlət öz köməyini əsirgəməməlidir.

       Indi də yaradıcılıq üslubu məsələsinə toxunmaq istərdim. Doğrudur, 5 nəfər hələ müəyyən bir üslubu müəyyənləşdirmir. Məlumdur ki, bəstəkarlıq məktəbimiz böyük bir təkamül yolu keçib. Dövr dəyişdikcə bu üslublar da dəyişib. Çox qısa zaman çərçivəsində müxtəlif üslublar musiqimizə daxil oldu. Amma indi elə bir dövrdə yaşayırıq ki, yeni üslub axtarışları zəruridir. Dəfələrlə plenumlarımızda da bu məsələni qaldırmışıq: hazırda mövcud ən müxtəlif üslublar bəstəkar yaradıcılığında özünü göstərir və ancaq bir tendensiyadan danışmaq qeyri mümkündür. Hacıbəyov üslubunda yazan, Qarayev istiqamətini davam etdirən, habelə 70-80-ci illərin eksperiment üslubunda işləyən bəstəkarlar da vardır. Hələlik yeni üslub axtarışları çox təəssüf ki, o qədər də nəzərə çarpmır. Çox nadir hallarda biz bu axtarışların və daha da nadir halda onun uğurlu nəticəsinin şahidi oluruq. Yəqin ki, bunun üçün müəyyən müddət gərəkdir.

       Dünən dinlədiyimiz əsərlərdə erkən milli ənənəvi üslub üstünlük təşkil edirdi. Lakin bu ənənəviliyin özündə belə müxtəliflik sezilirdi. Yaxşı haldır ki, bəstəkarlar bir-birindən seçilirdi. Hiss olunurdu ki, onlar müxtəlif nəsillərin nümayəndələridir. Rəşid Məmmədov daha yaşlı nəslin nümayəndəsidir və onun əsərləri lad-intonasiya baxımından sırf Azərbaycan musiqisi, ənənəvi musiqi üslubunda idi. Şəmsəddin Qasımov, Kamal Əhmədovun musiqisi də xalq musiqi təfəkkürü çərçivəsindən kənara çıxmamışdı. Onu qavramaq üçün xüsusi səy göstərmək lazım deyil. Yaşar Xəlilovun üslubu fərqlənirdi. Çünki o, Q.Qarayevin tələbəsi olub. Artıq bu musiqidə müasir dil özünü büruzə verirdi.

       Sonda mən istərdim ki, bu tədbirin yüksək səviyyədə təşkilinə görə Naxçıvan Muxtar Respublikasının rəhbərliyinə öz təşəkkürümüzü bildirəm.

       Doğrudur, Bəstəkarlar Təşkilatının işinə ciddi münasibət var, xüsusilə Ali Məclisin sədri, cənab Vasif Talıbov onun üzvlərinə çox böyük diqqət yetirir. Bu, təqdirəlayiq və nümunəvi bir göstəricidir.

       Ramiz Zöhrabov: Ümumiyyətlə, qeyd etməliyəm ki, bu səyyar plenumun keçirilməsi Azərbaycan Bəstəkarlar Ittifaqının Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatının çox böyük işidir. Biz bu işdən razıyıq. Həqiqətən də Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatı yaxşı fəaliyyət göstərir və öz üzərinə düşən missiyanı yerinə yetirir. Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatının sədri Şəmsəddin Qasımov başda olmaqla məsul katib və bütün üzvlər fəal çalışırlar.

       Bu təşkilat 1995-ci ildən bərpa edilib. Lakin Naxçıvan Bakıdan uzaqda - təcrid olunmuş halda, iqtisadi-siyasi çətinliklər şəraitində yaşayır. Bu səbəbdən burada yaşayan bəstəkarların tez-tez Bakıya gəlib öz əsərlərini nümayiş etdirmək imkanı məhduddur. Onu xatırladım ki, yalnız bir dəfə Şəmsəddin Qasımov Bakıya gələrək bizim Plenumda öz əsəri ilə iştirak etdi. Biz istərdik ki, Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatının digər üzvləri də tez-tez bizim tədbirlərimizdə öz əsərləri ilə iştirak etsinlər. Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatının yaxşı peşəkar bəstəkar təhsili almış üzvləri var - Yaşar Xəlilov Qara Qarayevin, Kamal Əhmədov Xəyyam Mirzəzadənin tələbələri olublar. Onlar hazırda Naxçıvanda gənc bəstəkarların hazırlanmasında aparıcı rol oynaya bilərlər.

       Bu səyyar plenumda ifa olunmuş əsərlərin içərisindən seçilmiş əsərlər Bakıda Azərbaycan Bəstəkarlar Ittifaqının tədbirlərində ifa olunmalıdır. Mən yeri gəlmişkən onu deyim ki, bizim Gəncə Bəstəkarlar Təşkilatımızın üzvü, istedadlı bəstəkar Məmməd Cəfərov tez-tez Bəstəkarlar Ittifaqının plenumlarında iştirak edir və müxtəlif janrlı əsərlərini ayrı-ayrı tədbirlərdə səsləndirir. Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatı da öz nümayəndələrini bu kimi tədbirlərə göndərməlidir.

       Onu da deymi ki, burada keçirilən Səyyar plenumun konserti müxtəlif janrları əhatə etdiyinə görə qala-konsert hesab oluna bilər. Bu konsert eyni zamanda Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatının hesabatı idi. Burada 5 bəstəkar fəaliyyət göstərir. Bəstəkarlığın yaxşı bünövrəsi olmalıdır. Bu isə orta-ixtisas musiqi təhsilindən asılıdır. Bəziləri elə hesab edirlər ki, bəstəkar olmaq üçün yalnız istedad kifayət edir, oxumaq lazım deyil. Lakin bu, səhv fikirdir. Bəstəkarlığa hətta orta ixtisas məktəbindən, hətta uşaq musiqi məktəbindən başlamaq lazımdır. Bunun üçün Bakı musiqi məktəblərinin uşaq yaradıcılığı sinifləri təcrübəsindən istifadə etmək məqsədəuyğundur. Vaxtilə bizim bir çox bəstəkarlarımız da əvvəl musiqi texnikumunun və ya Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbinin uşaq yaradıcılığı siniflərində təhsil alıblar. Naxçıvanda da musiqi texnikumunun nəzdində belə yaradıcılıq sinifləri təşkil etmək məqsədəmüvafiqdir. Naxçıvan Dövlət Universitetində bəstəkarlıq şöbəsinin açı lması haqqında Muxtar Respublikanın rəhbirliyi qarşısında artıq məsələ qaldırılıb. Bu şöbənin yaranması Naxçıvanda yaşayan bəstəkarlıq sənətini seçmək arzusunda olan gənc musiqiçilərin qarşısında böyük imkanlar aça bilər. Tam qətiyyətlə deyinə bilərik ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisin sədri, möhtərəm Vasif Talıbov sözü gedən problemlərin həllinə böyük kömək göstərəcək və yaxın illərdə yeni-yeni istedadlı bəstəkar, musiqişünas kadrları yetişəcək, musiqi kollektivlərinin ifa səviyyəsi yüksələcək. Naxçıvan Bəstəkarlar Təşkilatı da yeni istedadların hesabına genişlənəcək.

       Çünki biz burada keçirdiyimiz günlərdə incəsənətə, musiqiyə böyük diqqət yetirildiyinin, sənətə, sənət adamlarına Heydər Əliyev qayğısının ənənəvi olaraq davam etdirildiyinin şahidi olduq.