|
ÓÑÒÀÄËÀÐÛÌÛÇÛÍ ÕÀÒÈÐßÑÈÍß
Böyük tarzən Mirzə Sadıq Əsədoğlunun tar islahatları
V. Əbdülqasımov.
Şərq musiqinin peyğəmbərləri
P. Aşir Oğlu.
Şuşa, Bakı, Paris… Çeyhun bəy Hacıbəyli – 110
S. Qarabağlı.
Xan Zirvəsi
V. Muxtaroğlu.
Bəhram Mansurovun muğam sənəti
F. Əbdülqasımov.
Unudulmaz əziz müəllimim Qılman Salahov Haqqında xatirələrim
R.Rzayeva.
Unudulmaz şəxsiyyət
L. Rəhmanova.
|
|
Məclisdə xeyli adam vardı. Sənətkarın şərəfinə ürəkdən gələn sözlər, sağlıqlar deyilirdi. Bu saf, bakirə sözlər məclisi urvatlandırırdı. Ağdamlı Böylərin tarı, Əlinin qarmonu "Zabul" müğamını pərdə-pərdə, guşə-guşə "gəzib" ayaq verdi. Xan əmi oxumağa başladı. Muğamın şöbələri dəyişdikcə rəng və təsniflər də güllənirdi. Xanəndə gövrək, yanıqlı, həm də qəmli avazla oxuyurdu. Buna səbəb bir il əvvəl həyat yoldaşı Tovus xanımın vəfatı idi. Göy bulağın üstündən zövcəsinin yurdu Xəlfəli kəndi. Şırlan dərəsi görsənirdi. Hələ gənc ikən ovlağı olan bu əsrarəngiz yerləri seyr edə-edə oxuyurdu Xan.
Müğənnilərin müsabiqəsi keçirilirdi. Xan əmi münsiflər heyətində əyləşibmiş. Xanəndə və sazəndələr bir-birini əvəz edir, hərə öz hünərini göstərməyə çalışır. Müsabiqə üç gün çəkir. Oxuyandan, oxumaqdan çox qaval nümayiş olunur. Qaval da ki, sədəflisi, gümüş pərəklisi, sayası. Xülasə, qavallar gurum-gurum guruldayır.
Müsabiqənin axırında münsiflər heyətinin sədri Xan əmiyə müraciətlə deyir:
– Necədir müğənnilərin çıxışı? Kimlər xoşunuza gəldi?
Ustad qəlyanına bir qüllab vurub deyir:
– Əlbəttə, ümid verənləri az deyil. Ancaq oxuyan azdır.
Sonra da yanında əyləşən qardaşına üz tutur:
– Deyirəm axı ay Allahyar, niyə Xəzərdə, Gürdə balıq azalıb. Deməynən oxuyanlar qavallarına üz axtara-axtara balığın kökünə daş atıblar...
Xalqımız ustadın Azərbaycan milli ifaçılıq sənətinin inkişafı sahəsindəki xidmətini həmişə yüksək qiymətləndirmiş, adını hörmətlə yad etmişdir. Bu gün müğənninin yeri elə görünür ki?!
Qeyd edək ki, incəsənət ustaları müharibə illərində rayonlara, kəndlərə tez-tez gələrdilər. Teatr tamaşaları, konsertlər təşkil edilərdi. Xan əmini də ilk dəfə kəndimizdə keçirilən mədəni tədbirlərdə görmüşəm. Bülbül, Xan və başqa sənətkarlar tarlada əməkçilər qarşısında çıxış edərdilər.
Xan əmi yayda, əsasən, Şuşada istirahət edərdi. Dostları, sənət adamları onun tez-tez görüşünə gələr, duzlu, mənalı söhbətlərini dinlərdilər.
Bir növ Xan Qarabağın şirin səsli, sözlü Ozanı, müdrik Qorqudu idi. O, doğma elini coşğun məhəbbətlə sevirdi. Azərbaycan torpağının vurğunuydu Xan.
Qarabağ camaatı Xana, onun ecazkar sənətinə məftundu. Xalqımız Xan sənətini yüksək qiymətləndiridi.
Böyük sənətkarın Şuşaya hər gəlişi bir şadlığa çevrilirdi. Onun konsertini təşkil etmək, şərəfinə ziyafətlər düzəltmək, onunla Cıdır düzünə, güllü bağçaya, Çanaqqalaya gəzintiyə çıxmaq, şəkil çəkdirmək, nərd oynamaq bir şakər, dəb olmuşdu.
Əvəzsiz xanəndənin vəfatı xalqımızı, sənətsevərləri dərindən kədərləndirdi. Bu ağır itkiyə qəmli şerlər də yazıldı.
Şuşadan Aydın Sadiq (Babayev) Xan ayrılığına qəmli bir şer yazmışdı:
Təbiət Xan əmi deyib ağlayır,
Şuşanın yaylağı səni soruşur.
Qırxqız bəyaz geyib, niqab bağlayır.
Qocaman Kirs dağı səni soruşur.
Çalbayır, Dəlidağ, Göy kölüm mənim,
Çəmənim, çiçəyim, tər gülüm mənim.
hər obam, oylağım, hər elim mənim,
Tərlanlar oylağı səni soruşur...
Görəsən, Xan əmi Qarabağın işğalından, erməni quldurlarının qansız, alçaq hərəkətlərindən, nahaq qanlardan xəbərdar olsaydı nə deyərdi? Şübhəsiz, o, qartal əzəmətilə dağı-daşı təlatümə gətirən "Heyratı" nərəsiylə igidlərimizi vətənin müdafiəsinə qalxmağa səsləyər və deyərdi:
– Cəsur şahinlərim, haydı düşmən üstünə. Torpağımızı tapdayanları torpağa gömməliyik. Torpaq vətəndir, anadır, müqəddəsdir. Şair A. Səhhət yaxşı demişdir:
Vətən övladımızın məskənidir.
Vətən əcdadımızın mədfənidir.
|
