ÌÓÑÈÃÈ ÒßÙÑÈËÈ
Belə bir məktəb var.
S.Fərəcov
Hekayətli musiqi lüğəti
S. Əliqızı
Gocaman mədəniyyat ocağı 60 illik ərəfəsində
G. Gulieva.
|
|
"Həqiqətən sevərkən sevgidən danışmaq çətindir. Xüsusən yubiley günlərində". Görkəmli azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin bu sözlərinin mənasını mənim üçün daha əlamətdar və həyəcanlı olan bu günlərdə, həyatımın mühüm tərkib hissəsi olan
R. Behbudov adına 2 saylı Bakı musiqi məktəbinin 60-cı ildönümünün bayram edilməsi ərəfəsində daha dərindən anladım.
Doğrudan da öz doğma evinə, özünə məhrəm və əziz olan insanlara bəslədiyin sevginin qüvvəsini sözlərlə izhar etmək çox çətindir. 1986-ci ildən rəhbərlik etdiyim məktəb, gənclərin musiqitərbiyəsi və onun təşəkkülü yolunda əl-ələ verəçək çalışdığım müəllimlərə bəslədiyim hisslər belə əzizdir. Bu yol çox asan olmamışdır, onun başlanğıcı bizim tariximizdən – xalqımızın, mədəniyyətimizin tarixindən başlanır.
Məlum olduğu kimi Azərbaycanda professional musiqi təhsili XIX əsrin sonunda yaranmışdır. Əgər 2 saylı musiqi məktəbinin "nəsil tarixini" (qeneoloqiçeskoe drevo) izləsək, 1922–23-cü illərə – Xalq təhsilinin Bakı şöbəsinin musiqi texnikumunun yarandığı dövrə qısa səyahətə çıxmalıyıq.
1932-ci ildə texnikum fəhlə mədəniyyət sarayları nəzdində filialları olan musiqi kombinatına çevrilir. 1938-ci ildən musiqi kombinatına 2 saylı musiqi texnikumu adı verilir. Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənətinin Mərkəzi Dövlət arxivinin məlumatına görə 2 saylı musiqi məktəbinin 2 saylı musiqi məktəbinin (texnikumunun) bazasında yarandığını təsdiq etmək olar.
Yubileyə hazırlıq ərəfəsində bir sıra faktların təsdiq edilməsi imkanı verən arxiv materialları araşdırılmışdır. Azərbaycan SSR Xalq Komitəsi Şurası nəzdində incəsənət işləri üzrə idarənin müdiriyyətinin 64 saylı əmrinə əsasən 7 avqust 1940-cı il tarixdən etibarən Səmədova Fatma Əliəşrəf qızı Bakı şəhərindəki
2 saylı məktəbə müdir təyin edilmişdir. Müdir müavini
L. M. Rudolf tərəfindən imzalanmış digər sənəd isə 2 saylı musiqi məktəbində görülən işlər haqqında məlumat vərəqəsidir (Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti üzrə Mərkəzi Dövlət Arxivi f. 345, s. 2, s. 113, v. 15). Burada yazılana əsasən, 1 sentyabr 1940-cı il tarixdən etibarən 2 saylı Bakı Musiqi məktəbi müstəğil vahidə çevrilmişdir. Buna qədər o, 2 saylı musiqi texnikumunun tərkibində mövcud olmuşdur.
Ilk addımları atmaq həmişə mürəkkəbdir. Nə yaxşı ki, azərbaycan torpağı xalqımızın musiqi – estetik tərbiyəsində əvəsiz rol oynayan Üzeyir Hacıbəyov kimi görkəmli, hərtərəfli şəxsiyyəti dünyaya bəxş etmişdir. Onun istedadlı gənclərə göstərdiyi yorulmaq bilməyən diqqəti və qayğısı, insanda musiqiçiyə verilən ilahi vergini dərk edib duymaq baçarığı və nəhayət, qeyri-adi insanpərvərliyi sayəsində Üz. Hacıbəyov azərbaycan xalqının pərəstişgahına çevrilmişdir.
Bu baxımdan bizə birincilər sırasında durmaq şərəfi nəsib olmuşdur. Müharibədən əvvəlki çətin illərdə məktəbin rəhbərliyi Üzeyir bəyin özünün başçılıq etdiyi konservatoriyanın ilk tələbələri sırasında olan, Üzeyir bəyin tələbəsi və davamçısı Fatma xanım Səmədovaya həvalə olunmuşdur.
Fatma xanımı şəxsən tanıyan insanların fikrincə, bu qadın çox böyük iradəyə, tükənməz enerjiyə malik idi. Onun yüksək şövqü və ruh yüksəkliyi, fədakarlığı və borc hissi Fatma xanıma etibar edilmiş məktəbin müəllim və şagirdlərinin qarşısında keyfiyyətli iş nümayiş etdirmək istəyini qoyurdu.
Üzeyir bəyin yetişdirdiyi musiqişünaslar nəslinin nümayəndəsi olan Fatma Səmədova öz həmkarı və eyni zamanda Bakıdakı I saylı musiqi məktəbinin müdiri Fatma Zeynalova ilə yanaşı, azərbaycan musiqisi tarixində ilk musiqişünaslardan idi. Taleləri bir-biriylə sıx bağlı olan bu iki qadın öz həyatını azərbaycan professional musiqi təhsilinin inkişafına həsr etmiş, həm də tədris-metodik işlə məşğul olaraq, uşaqların milli musiqi əsasında tərbiyəsi üçün nəzərdə tutulan "Azərbaycan ladları əsasında solfecio" dərsliyi yaratmışlar.
Fatma Səmədova öz müəllimi Üz. Hacıbəyovun nümunəsində gözəl kadr "duyumu" bacarığını əsirgəmirdi. Onun başçılıq etdiyi məktəbdə gözəl nəzəriyyəçi, S. I. Taneyevin tələbəsi L. M. Rudolf, pianoçu Leyla Muradova (professor I. S. Aysberqin şagirdi), Qelman Revvekka, V. I, Siroviç, elmlər doktoru Əhməd Isazadə, bəstəkar Nazim Əliverdibəyov, Ruqiyyə Zeynalova,A. Qorbaçova, tarzən Adil Gəray, Krupkin, V. Qalyavkin (skripka), Nigar Qəmbərova, E. Vəlizadə işləmişlər.
|