Mayın 11-də Londonun görkəmli musiqi salonunda - "Royal festival holl"da Firəngiz əlizadənin yaradıcılığına həsr edilmiş gecə keçirilmişdir.

Konsert başlanmazdan əvvəl salonun səhnəsində ingilis bəstəkarı Ceyms Makmillan ilə Firəngiz əlizadə arasında müasir musiqinin inkişaf yolları, Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin qarşılıqlı tə'siri barədə, habelə Firəngiz xanımın özünün yaradıcılığı barədə bir növ dialoq-söhbət olmuşdur.

Ceyms Makmillanın dediyi kimi, ilk dəfədir ki, İngiltərə musiqiçilərinin təşəbbüsü ilə Londonda, "Royal festival holl"da Azərbaycan bəstəkarının yaradıcılıq gecəsi keçirilir. Firəngiz əlizadə özünün ilk cığıraçan nüfuzunu bu dəfə də təsdiq etmişdir.

London filarmoniya orkestri musiqiçilərinin ifasında Firəngiz əlizadənin "Kəsişmələr-1" və "Kəsişmələr-2" əsərləri səslənmişdir.

Martın 25, 27 və 28-də Almaniyanın Berlin, Hamburq və Kil şəhərlərində Avropada ilk dəfə olaraq "Oriyental Caz Festivalı" keçirilmişdir. Festivalda Azərbaycanı "BAKUSTIK-CAZZ" ansamblı təmsil etmişdir. Caz-ansamblın tərkibinə S.Qəmbərov (rəhbər, fortepiano), C.əmirov (dilli alətlər), R.Bünyadov (elektro-gitara), E.Həsənov (bas-gitara), T.Cabbarov (zərb alətləri) daxildir. Ansambla həmçinin Q.Sadıqov (saz) və A.Bayramova (xanəndə) də'vət edilmişdilər. Layihənin rəhbəri C.Quliyevdir. Konsertlərin kifayət qədər yüksək bədii səviyyədə keçməsi təşkilatçıları bu festivalı ən'ənəvi etmək qərarına ruhlandırdı. Ansamblın festivalda ifa olunmuş kompozisiyaları həm də "RECON" firması tərəfindən lazer kompakt-diskinə yazılmışdır.

1999-cu il mayın 6-da Eda Spanyardın rəhbərlik etdiyi məşhur holland Niew Ensemble-nin Amsterdamın ən gözəl konsert zallarından birində -Concertgebouw - keçirilmiş konsertinin proqramında F.Qarayevin "Xütbə, muğam və surah" əsəri səslənmişdir. Bu ansamblın sifarişi ilə yazılmış, ən'ənəvi Avropa alətləri ilə yanaşı, Azərbaycan xalq çalğı aləti tardan istifadə edilmiş bu əsərin premyerası ötən ilin fevral ayında keçirilən simli-mizrablı alətlər festivalında olmuşdur. Amsterdamdan başqa Niew Ensemble-nin Eysxed (7 may), Utrext (10 may) şəhərlərində konsertləri olmuşdur. Tarda xalq çalğı alətlərinin ən yaxşı ifaçısı M.Müslümov çıxış etmişdir.

İyunun 10-dan 20-dək Sofiyada (Bolqariya) keçirilmiş müasir musiqi - "Muzıka Nova" festivalında Azərbaycan bəstəkarı E.Mirzəyev iştirak etmişdir. Gənc müəllifin 13 alət üçün yazılmış "Intra Cancellos" ("Məhdud məkanda") əsərini Draqomir Yosifovun rəhbərliyi ilə Sofiyanın "Musica Nova" ansamblı ifa etmişdir.

Cabbar Qaryağdıoğlu adına Muğam ansamblı iyun ayında iki nüfuzlu beynəlxalq festivalda çıxış etmişdir. İyunun 4 və 5-də Mela-Musigue festivalı çərçivəsində Parisin "Qrande salle de la Vielette" zalında konsertlər keçirilmişdir. Solist kimi məşhur xanəndə Qəndab Quliyeva çıxış etmişdir. Ötən il onun Fransada Dünya Mədəniyyət Evi (Maison des Cultures du Monde) tərəfindən INEDIT seriyası ilə buraxılan kompakt diski çıxmışdır.

İyunun 23-də ən'ənəvi yay incəsənət bayramı - "City of London Festival" çərçivəsində Londonun "Stationers Hall"da ansamblın konserti olmuşdur. Solist kimi gənc xanəndə Zabit Nəbiyev çıxış etmişdir. O, ötən ildən muğam üçlüyünün tərkibində müvəffəqiyyətlə çıxış edərək Azərbaycan incəsənətini xarici konsert turnelərində təmsil edir.

C.Qaryağdıoğlu adına ansambl 1989-cu ildə gözəl kamançaçı Fəxrəddin Dadaşovun rəhbərliyi ilə yaradılmışdır. Uzun illərdir onun həqiqətən əvəzsiz və layiqli həmkarı tarzən Möhlət Müslümovdur. Bu iki musiqiçi muğam üçlüyünün daimi əsasını təşkil edir. Müğənni kimi onlar müxtəlif tədbirlər üçün - konsert turnesi və müxtəlif ölkələrdəki yazılışlar üçün muğam incəsənətinin "ulduz"larını və ya daha gənc ifaçıları cəlb edirlər.

1999-cu il avqustun 7-də İsveçrədə, ən'ənəvi Pomanshorn musiqi festivalında TAG Enseble (Vintertur) ifasında F.Qarayevin "Kiçik tamaşa"sı səslənmişdir.

Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin bünövrəsini dahi sənətkar Üzeyir Hacıbəyov qoyduğu kimi, bu məktəbin yetirmələrini tanıdıb, onların yaradıcılığını respublika daxilində və xaricində təbliği də məhz Böyük Ustadın adı ilə bağlıdır. 1938-ci ildə Moskvada Azərbaycan mədəniyyəti ongünlüyünü xatırlatmaq kifayətdir.

Bu sənət bayramlarında mədəniyyət və incəsənət xadimlərimiz yeni əsərlərini və öz ifaçılarımızı təqdim edir. Geniş tamaşaçı auditoriyası qarşısında bir növ hesabat verirdilər.

Son zamanlar Azərbaycan və Rusiya mədəniyyət nazirlikləri tərəfindən imzalanmış müqaviləyə əsasən Moskva şəhərində Azərbaycan mədəniyyət və incəsənət ongünlüyü, Bakıda isə Rusiya mədəniyyət və incəsənət ongünlüyü keçirilmişdir. Bu da hər iki ölkə arasında mədəni əlaqələrin möhkəmlənməsi deməkdir. Bu il aprel ayınının 26-dan 30-dək 160 nəfərdən ibarət nümayəndə hey'əti Azərbaycan mədəniyyəti günlərini keçirmək üçün Moskva şəhərinə yola düşmüşlər. Nümayəndə hey'ətinin tərkibində Respublika Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndələri - nazir müavini ə.Vəliyev, Baş incəsənət idarəsinin rəisi ə.Lalayev və incəsənət idarəsinin digər əməkdaşları iştirak etmişlər.

Azərbaycan və Moskva hökumət nümayəndələrinin iştirakı ilə mətbuat konfransı keçirilmiş, rəssamlarımızın əsərlərindən ibarət sərgi nümayiş etdirilmişdir. S.Vurğun adına Rus Dram Teatrı artistlərinin ifasında dramaturq Elçinin "Mənim sevimli dəlim", dramaturq V.Ponovun "İdeal cütlük", "Dəli yığıncağı", Pantomima Teatr studiyası ölməz Füzuli poemasının motivləri əsasında "Leyli demə" və "Nağaraçılar" tamaşalarını və R.İbrahimbəyovun filmlərini tamaşaçılara təqdim etmişlər. Aprel ayının 29-da isə Moskva şəhərinin "Rossiya" mərkəzi konsert zalında respublikamızın incəsənət ustalarının iştirakı ilə qala-konsert keçirilmişdir. Konsert iştirakçılarını Azərbaycan mədəniyyət naziri, respublikanın xalq artisti Polad Bülbüloğlu və Moskva hökuməti mədəniyyət komitəsinin sədri İqor Buqayev salamlamışlar. P.Bülbüloğlu öz çıxışında qeyd etmişdir ki, "Rossiya" konsert zalında dahi Azərbaycan bəstəkarları - Ü.Hacıbəyovun, Qara Qarayevin, Fikrət əmirovun əsərləri ifa olunub. Onun çıxışlarından sonra incəsənət ustalarından ibarət konsert başlandı. Konsertdə Tofiq Quliyevin, Cahangir Cahangirovun, Rauf Hacıyevin və digər bəstəkarların mahnılarını respublikanın xalq artisti Azər Zeynalov, əməkdar artist Brilyant Dadaşova, Faiq Ağayev, Aygün Kazımova, Qərinə Kərimova və prezident təqaüdçüsü Amil Məmmədov ifa etmişlər. T.Göyçayevin rəhbərliyi ilə Q.Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri və respublikanın xalq artisti Afaq Məlikovanın rəhbərlik etdiyi mahnı və rəqs ansamblının kollektivi də uğurla çıxış etmişlər.

Azərbaycan hökumətinin təklifi ilə YUNESKO-nun Baş konfransı bəşər sivilizasiyasının mədəni dəyərlərindən biri - "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanının yubileyini YUNESKO-nun əlamətdar tarixlər təqviminə daxil etmişdir. Bu münasibətlə 1999-cu il iyunun 5-dən 8-dək Parisdə YUNESKO-nun iqamətgahında "Dədə Qorqud" dastanının 1300 illik yubileyini keçirmək üçün respublika baş nazirinin müavini, yubileyin keçirilməsi üzrə dövlət komissiyasının sədr müavini E.əfəndiyevin rəhbərliyi ilə respublikanın rəsmi nümayəndə hey'əti Fransada olmuşdur.

Nümayəndə hey'ətinə dövlət komissiyasının sədr müavini, Yazıçılar Birliyinin sədri Anar, komissiyanın üzvləri - Rəssamlar İttifaqının sədri - Fərhad Xəlilov, mədəniyyət naziri Polad Bülbüloğlu, akademik Kamal Talıbzadə, EA-nın M.Füzuli adına əlyazmalar İnstitutunun baş elmi işçisi, filologiya elmləri doktoru Şamil Cəmşidov, Y.Məmmədəliyev adına Naxçıvan Dövlət Pedaqoji Universitetinin rektoru, professor İsa Həbibbəyli, Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi tapşırıqlar üzrə səfiri, YUNESKO üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Komissiyasının baş katibi Ramiz Abutalıbov, mədəniyyət və incəsənət, kütləvi informasiya vasitələrinin təmsilçiləri daxil idilər.

İyunun 7-də YUNESKO iqamətgahının mərkəzi salonunda "Dədə Qorqud"-un 1300 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi simpozium keçirildi. Simpoziumu giriş sözü ilə Respublikamızın Fransadakı səfiri E.Hüseynova açdı. Simpoziuma sədrlik edən nümayəndə hey'ətinin başçısı, yazıçı E.əfəndiyev, tanınmış qorqudşünaslardan filologiya elmləri doktoru Şamil Cəmşidov, türk dili qurumunun başqanı, professor əhməd Bican ərcilasun, şərqşünas Altan Göyalpla birlikdə "Dədə Qorqud" dastanını fransız dilinə tərcümə etmiş akademik Lui Bazen, AEA-nın Me'marlıq və İncəsənət İnstitutunun şö'bə müdiri, sənətşünaslıq doktoru, professor, musiqişünas Zemfira Səfərova, Qazaxıstandakı "Dədə Qorqud" fondunun prezidenti, professor Poladbəy Abdulrəsulov, filologiya elmləri doktoru, professor İsa Həbibbəyli, "Dədə Qorqud"un qırğız dilinə tərcüməçisi İbrahim Abduvəliyev dastanla bağlı maraqlı mə'ruzələrlə çıxış etmişlər.

E.əfəndiyev mərasimdə çıxış edərək vurğulamışdır ki, YUNESKO-nun binasında artıq üçüncü tədbirdir ki, qeyd olunur: M.Füzulinin 500 illiyi, Q.Qarayevin 80 illiyi və "Kitabi Dədə Qorqud" dastanının 1300 illiyi. Bütün bu tədbirlərin yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün respublika prezidentinin şəxsi salamını YUNESKO-nun baş katibi Federiko Mayora çatdırmışdır. Respublika mədəniyyət naziri P.Bülbüloğlu da çıxış etmiş və bu günlərdən xatirə olaraq YUNESKO-ya suvenir xalça və milli geyimli gəlincik hədiyyə vermişdir.

Azərbaycan incəsənət ustaları - xalq artistləri Ağaxan Abdullayev, əminə Yusifqızı, əməkdar artist Nəzakət Teymurova, "Yuğ" teatrının aktrisası Mehriban Zəki, "Pantomima" teatrının aktyorları Pərviz Məmmədrzayev və Nigar Güləhmədova, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, fransız aktyorlarının və Dövlət rəqs ansamblının bir qrup rəqqasəsi də maraqlı konsert proqramı ilə çıxış etmişlər.

"Kitabi-Dədə Qorqud" dastanı ilə bağlı əlyazmalardan, rəssamlarımızın təsviri sənət əsərlərindən, kitaba çəkilmiş illüstrasiyalardan, qədim musiqi alətlərindən və xalçalardan ibarət sərgi nümayiş etdirilmişdir.