ər bir insan dünyaya
göz açdığı andan e'tibarən musiqi ilə təmasda olub, musiqi sədaları
altında böyüyərək kamillik aləminə qədəm qoyur. Musiqi - gerçək
aləmi səslər vasitəsilə əks etdirən incəsənət növüdür. Digər incəsənət
növləri ilə yanaşı musiqi də böyük bədii ifadə gücünə malik olub
insanın mə'nəvi aləmini - onun sevincini və kədərini, arzu və düşüncələrini,
həyat uğrunda mübarizəsini bədii obrazlarla əks etdirir. İnsanın
mə'nəviyyatına müsbət tə'sir göstərən ifadə vasitələrindən ən əhəmiyyətlisi
də məhz musiqidir. Antik dövrün filosofları musiqinin bədii tə'sir
gücünü yüksək qiymətləndirmişlər. Aristotel gənclərə musiqi alətində
çalmağı, oxumağı öyrətməklə onların mə'nəvi kamilliyə çatmasında,
cəmiyyətin nəcib, saf üzvlərinə çevrilməsində musiqi tərbiyəsinin
rolunu xüsusi qeyd etmişdir.
Musiqi tərbiyəsi
- estetik tərbiyənin ən əsas tərkib hissələrindən biri olub, insanda
yüksək bədii-estetik zövqün formalaşmasında, zəngin ideya-mə'nəvi
düşüncə tərzinin yaranmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Musiqini
dinləmək, onu daxilən hiss etmək, duymaq, musiqi haqqında öz fikirlərini
söyləmək bacarığını uşaqlara hələ erkən yaşlarından aşılamaq musiqi
tərbiyəsinin vacib şərtlərindən biridir. Musiqi tədrisi prosesində
şagirdlərdə yüksək bədii-estetik zövq formalaşdırılmalıdır ki, onlar
eşitdikləri mövcud musiqi "bolluğu" axınında insanı mə'nən zənginləşdirən
yüksək bədii keyfiyyətli sənət nümunələrini düzgün seçə bilsinlər.
Musiqi-səslər dünyası,
hələ çox sirləri özündə ehtiva edən e'cazkar bir aləmdir. Maraqlıdır
ki, insanlar musiqi haqqında nə qədər çox öyrənsələr, nə qədər çox
bilsələr də musiqi aləmi haqqında suallar daima onları narahat edir.
İnsanlar səslərin sonsuzluğunda öz daxili aləmlərindən doğan suallara
cavab axtarırlar... Musiqi ilə maraqlanan hər bir kəsi dü-şündürən
bu suallar sonsuzluğuna, nisbətən yığcam olsa da, cavab vermək üçün,
həmçinin musiqi aləmi ilə ilk tanışlıqda uşaqlara bələdçilik etmək
üçün biz jurnalımızın səhifələrində çap olunacaq "Hekayətli musiqi
lüğəti"ndə musiqi terminləri haqqında mə'lumat verməyi məqsədəuyğun
hesab edirik.
"Hekayətli musiqi
lüğəti"ni təqdim etməkdə məqsədimiz uşaq musiqi və incəsənət məktəblərində,
orta ümumtəhsil məktəblərində təhsil alan şagirdlərə, eləcə də musiqi
ilə maraqlanan hər bir kəsə musiqi janrlarını, musiqi alətlərini,
musiqinin ifadə vasitələrini və s. izah edən musiqi terminləri haqqında
mə'lumat verməkdir. Adətən, musiqi lüğətlərində hər hansı bir musiqi
termininin qısa elmi izahı verilir. Təqdim edəcəyimiz "Hekayətli
musiqi lüğəti"ndə isə siz musiqi terminləri haqqında ən sadə elmi
anlayış almaqla yanaşı musiqi haqqında obrazlı şəkildə nəql edilən
maraqlı söhbətlərlə rastlaşacaqsınız.
Jurnalımızın bu
sayında əlifba sırası ilə tərtib edilmiş "hekayətli musiqi lüğəti"ndən
"A" hərfi ilə başlanan musiqi terminlərini sizə təqdim edirik. Jurnalın
növbəti saylarında biz mütəmadi olaraq "Hekayətli musiqi lüğəti"ni
bütünlüklə sizə təqdim etmək niyyətindəyik. Güman edirik ki, yetişməkdə
olan gənc nəslin musiqi tərbiyəsi və təhsili prosesində "Hekayətli
musiqi lüğəti" çox gərəkli metodiki vəsait kimi nəzər-diqqətinizi
cəlb edəcəkdir.
MUSİQİ LÜĞƏTİ
Aşıq Əkbər Cəfərov