:: Musiqi Dunyasi :: Asiqsunasliq

Göyçə aşıq məktəbi

A.O. Kərimli

1 2 3 4 5

	print copy

AG AŞIGIN YETİRMƏLƏRİ

Bəli, Aşıq Allahverdi təkcə Aşıq Alını ərsəyə gətirsəydi belə, adı mədəniyyətimizə qızıl hərflərlə yazılacaqdı. Lakin, mənim nəzərimcə, əgər o, təkcə Qızılvəngli Alıya ustadlığı ilə kifaylənsəydi, bəlkə də, Ağ Aşıq olmazdı. Və əgər nəzərə alsaq ki, arxiv sənədlərinin yoxluğunda, əski əlyazmaların 1905, 1918-1920 soyqırımlarında, 1948 və 1988-dəki zorakı köçürülmələrdə və 1930-cu illərin tuthatutlarında itib-batmasına baxmayaraq, bir sıra yetkin, dolu sənətkarın adları bizlərə gəlib çatıb, - Aşıq Allahverdiyə "qulluq edənlərin" çoxsaylı olduğunu boynumuza almalıyıq. Onlardan:

Daşkəndli Şair Məmmədhüseyn el şairi kimi tanınsa da, onun aşıqlıq edib-etməməsi haqqında bilgi yoxdur. Bununla yanaşı, Şair Məmmədhüseynin aşıq şerində yeri olduqca sayımlıdır18. 1800-1880-ci illərdə yaşadığı güman edilsə də15, s. 14-15), nəzərimcə bu tarixlərə ciddi yanaşmaq çətindir.

Öysüzlü Aşıq Səməd (1838 yaxud 1840-1918) Tovuz aşıq məktəbinin ən azman ustadlarından olub, Qaraçıoğlu Aşıq İrvaham (1860 və 1973-cü illər arası - 1967), Əlibəyli Aşıq İsmayıl (1877-1952), Öysüzlü Aşıq Ələsgər (1891-1936), Zəyəmli Aşıq Qənbər (1870-ə yaxın - 1952), Hacıalılı Aşıq Qəhrəman (1896/97-1968) kimi sayımlı ustad aşıqlar yetişdirmişdir. Mikayıl Azaflı söyləyirdi ki, Öysüzlü Səmədlə Aşıq Alı qohum imişlər.

İnəkdağlı Aşıq Qəhrəman da, araşdırmamıza görə, Ağ Aşığın şagirdlərindəndir. Bu həmin Aşıq Qəhrəmandır ki, Aşıq Ələsgərdən öncə hələ yeniyetmə Əsədi, - gələcəkdə səsi də, özü də dağları titrədən Aşıq Əsədi (1874-1951, Rzayev) şagirdliyə götürmək istəməyib. Lakin vurğulamaq istərdim ki, Aşıq Qəhrəmanı heç cür kiçiltmək olmaz. İslam Ələsgəroğlunun söylədiyinə görə, o, söz qoşmasa da, sənətin çox dərin bilicisi və gözəl ifaçısı imiş, Aşıq Ələsgərlə aralarında dostluq və qarşılıqlı hörmət olub.

İnəkdağlı Aşıq Nurəddinin (1916-1994) söylədiyinə görə, Aşıq Qəhrəman 1920-1922-ci illərdə Göyçədə dünyasını dəyişib və yaşı 80-lə 85 arasında imiş. Aldığımız bilgiyə görə, onun bir neçə şagirdi olub, onlardan üçünün adı dəqiqdir:

1. İnəkdağlı Aşıq Kazım həm də ustadının qohumu imiş. Çox zil səsi varıymış, lakin yetər qədər sənəti öyrənə bilmədiyindən, 1925-ci ildə Gəncəyə köçərək, Bala Məzrəli Aşıq Qarayla (Mövlayev, 1893 - 1974) yoldaşlıq edirmiş. Daha sonra Qazaxlı Telli Məhəmmədlə məclislər keçirən Aşıq Kazım Goranboyun Faxralı kəndində yaşayıb və 1930-cu illərin sonunda orada dünyasını dəyişib. Deyilənə görə, onu zəhərləyiblərmiş.

2. İnəkdağlı Aşıq Qənbərin 1988-ci ildə yaşı 90-ı keçsə də, hələ də sağ imiş. Aşıq Nurəddin 1934-35-ci illərdə ona qulluq edibmiş.

3. İnəkdağlı Aşıq İsrail (İsmayılov) II dünya savaşından qayıtmayıb. Dünyaya gəlişi 1895-ci ilə yaxındır. Aşıq Nurəddin 1935-1941-ci illərdə ona şagirdlik edib. Deyirdi ki, ustadı havacatda ancaq Aşıq Talıb və Aşıq İslamdan (Yusifov, 1893-1968) geri qalardı.

(Ardı var.)

1 2 3 4 5