Barkarolla - İtalyan sözü olan "barka" - "qayıq" deməkdir. Bu sözdən yaranmış "barkarola" isə "qayıqçının mahnısı" kimi işlənir.

Barkarola İtaliyanın ecazkar şəhəri Venetsiyada yaranmışdır. Çoxsaylı adalar üzərində tikilmiş Venetsiyada demək olar ki, küçə yoxdur. Onu bir-biri ilə kəsişən kanallar əvəz edir. Evlərin qapıları bir-başa bu kanallara açılır. Hər qapının kandarına uzun qara qayıqlar - qondola - bağlanır. Şəhərin içərisində yalnız bu qayıqlar vasitəsilə hərəkət etmək mümkündür. Sonsuz lent kimi uzanan kanallar boyunca səssiz süzən bu qayıqlarda yaranan barkarola - qayıqçıların (qandolaçıların) mahnısı öz axıcı lirik melodiyası, özünəməxsus dalğavari ritmi ilə fərqlənir. Bəstəkarlar barkarolanın ritmini çox zaman "qondolyera" adlandırırlar. Qayığın dalğalarda yırğalanmasını xatırladan monoton ritmli müşayiət, minor ladı və 6/8 ölçü enetsiya barkarolasına xas olan əsas xüsusiyyətlərdir.

enetsiya xalq mahnıları kimi yaranan barkarolalardan sonra müxtəlif ölkə bəstəkarlarının yaradıcılığında vokal və fortepiano barkarolaları geniş yer tutmağa başladı. Professional musiqidə barkarola XVIII əsrdə əvvəl operaların daxilində, sonralar isə müstəqil vokal, xor və fortepiano əsərləri kimi yaranmışdır.

Mendelsonun "Sözsüz mahnı" fortepiano məcmuəsində, Çaykovskinin "İlin fəsilləri" fortepiano silsiləsində barkarola janrından istifadə edilmişdir. Şubert, Şopen, Qlinka, Lyadov, Raxmaninov və b. bəstəkarların yaradıcılığında barkarolaya rast gəlmək olar.

Rimski-Korsakovun "Sadko" operasından "Vedenets qonağının mahnısı" vokal barkarolaya parlaq misaldır. Qədim zamanlarda Rusiyada Venetsiyanı Vedenets adlandırırdılar. Bəstəkarın bəstələdiyi ariya - Vedenets tacirinin oxuduğu mahnı barkarola ritmində yazılmışdır.

Barroko - Bu terminin italyancadan tərcümədə hərfi mənası - "qəribə", "əcaib", "təmtəraqlı" deməkdir. Bu sözə hər şeydən əvvəl, plastik incəsənət növündə - barokkonun möhtəşəmli, təmtəraqlı, dekorativ sinonimi kimi işləndiyi memarlıqda rast gəlmək olar.

XVII əsr - XVIII əsrin ortalarında Avropa incəsənətində üstünlük təşkil edən bədii üslub kimi barokko - klassizm və rokoko üslubundan fərqli olaraq, dövrün dərin daxili ziddiyyətlərini daha aydın əks etdirirdi. Mütərəqqi fikirlərin fəal inkişafı, mənəvi insani keyfiyyətlərin yüksəlməsi ilə səciyyələnən bu dövrdə Q.Qaliley, B.Paskal, İ.Nyuton, J.B.Molyer, C.Svift, Rembrandt, Velaskes kimi dahi şəxsiyyətlər yaşayıb-yaratmışdır.

Barokko üslubuna xas olan zidiyyət, dinamizm musiqi incəsənətində də öz parlaq əksini tapmışdır. Musiqidə uzun əsrlər hökmranlıq edən polifonik yazı üslubu bu dövrdə öz yüksək inkişaf zirvəsinə çatır. Digər tərəfdən, Dirçəliş dövründən başlayaraq, insanın daxili aləminin zənginliklərini dərindən əks etdirmək cəhdi musiqidə tamamilə yeni tip yazı üslubunun - homofoniyanın geniş yayılmasına zəmin yaradırdı. Homofoniyada müşayiətedici səslərin üzərində səslənən həyəcanlı, dinamik melodiya üstünlük təşkil edir.

Tədricən homofoniya və onun major-minor quruluşlu harmonik sistemi qədim ladları əvəz edərək musiqi incəsənətinin bütün sahələrinə yayılır, müxtəlif musiqi janrlarının (opera, oratoriya, kantata, süita, solo və ansambl sonataları, konsert və s.) yaranmasına təkan verir.

Barokkonun mühüm fərqləndirici cəhətlərindən biri də bu və ya digər janrın şərhində məhdud çərçivədən kənara çıxan improvizasiya sərbəstliyi idi. Təbii ki, belə olan surətdə virtuoz (mahir ifaçı) musiqiçiyə daha kamil bir alət lazım idi. Bu dövrdə məharətli italyan ustaları A.Amati, C.Qvarneri, A.Stradivarinin yaratdıqları skripka, alt, violençel kimi kamil musiqi alətləri öz incə məlahətli səsi ilə bu gün də bizi valeh edir.

Barokko incəsənəti o dövrün bir sıra görkəmli bəstəkarları - K.Monteverdi, H.Pörsell, A.Korrelli, A.Vivaldi, H.F.Hendel və xüsusilə də İ.S.Baxın yaradıcılığında yüksək bədii zirvəyə çatmış, sonrakı dövrlərin musiqi incəsənətinin inkişafı üçün zəngin zəmin yaratmışdır.

Bas - İtalyan sözü olan "basso" - "alçaq", "bəm" kimi tərcümə edilərək, vokal səsləri içərisində ən qalın kişi səsinə deyilir. Bas səsinin diapozonu böyük oktavanın "fa" səsindən birinci oktavanın "fa" səsinədək davam edir.

Bir çox məşhur opera partiyaları bu səs üçün yazılmışdır: M.Qlinkanın "İvan Susanin" operasından - Susanin, Borodinin "Knyaz İqor" operasından - Vladimir Qalitski və Konçak, Qlinkanın "Ruslan və Lüdmila" operasından - Farlaf, Rossininin "Sevilya bərbəri" operasından - Bazilio, Ş.Qunonun "Faust" operasından - Mefistofel, Prakofyevin "Müharibə və sülh" operasıqndan - Kutuzov və s.

Bas səsi olan məşhur opera müğənnilərindən F.İ.Şalyapin, A.Piroqov, M.Mixaylov, İ.Petrov, B.Qmırya, Y.Nesterenko və b. misal göstərmək olar.

"Bas" səsinin yalnız rus xor musiqisində rast gələn ən qalın səsli "bas-oktavist" adlanan növü də mövcuddur.

Bayatı - "Bayat" adlı qədim Azərbaycan qəbilələrinin adından götürülmüşdür. Şifahi xalq yaradıcılığında hər bəndi dörd misradan ibarət olan lirik xasiyyətli şer forması, eləcə də vokal musiqi janrı "bayatı" adlanır. Bayatının dörd misradan ibarət qısa olmasına baxmayaraq, onun hər bir misrasında dərin fikir, müəyyən bir fəlsəfi yozum ifadə olunur.

Bayatı-şiraz (məqam) - Azərbaycan milli musiqisinin əsasında duran 7 başlıca məqamlardan (ladlardan) biri.