Bayatı-Şiraz - 7 əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarından biri: Bərdaşt, Maye-Bayatı-şiraz, Nişibi-fəraz, Bayatı-İsfahan, Zil Bayatı-Şiraz, Üzzal, Xavəran, Dilruba, Bayatı-Şiraza ayaq.

Bərbət - Ərəb dilində "bər" - sinə, "bət" - ördək mənası daşıyır. Ən qədim Azərbaycan simli musiqi alətidir.

Bərdaşt - Muğam dəstgahlarının əvvəlində, müqəddimə tərzində çalınan kiçik instrumental epizoda deyilir.

Blyuz - Afrika və Amerika xalqlarının musiqi folklorunun bir növüdür. İlkin formada solo-vokal oxunuşu kimi arxaik və ya kənd blyuzu adlanaraq, XIX əsrin II yarısında ABŞ-ın Cənub hissəsində zənci kənd mühitində yaranmışdır. Sonralar müğənnilər öz mahnılarını banco və ya gitaranın müşayiəti ilə oxumağa başlamışlar. Arxaik blyuzların musiqi dilində və məzmununda zəncilərin plantasiyalarda iş zamanı oxuduqları əmək mahnılarının və "xollers" mahnı intonasiyalarının təsiri hiss olunur.

XIX - XX əsrlərin ayrıcında şəhər - blyuzları yaranır. Artıq bu ekspressiv xasiyyətli vokal janra xas olan bədii elementlər - son dərəcə hərəkətli, oynaq intonasiyalar, özünəməxsus "xırıltılı" tembr, müntəzəm metro-ritm xüsusiyyətləri formalaşır.

Əsasən qəmgin, kədərli xasiyyətdə olan blüzların məzmunu zənci əhalinin acınacaqlı şəraiti ilə bağlı olub, nakam məhəbbət, tənhalıq, qorxu və iztirab duyğularını əks etdirir.

Caz musiqisinin yaranması və inkişaf etməsində blyuz çox mühüm rol oynamışdır. Caz musiqisi blyuzun instrumental formada təzahürü olsa da, intonasiya və tembr xüsusiyyətlərində vokal musiqinin təsiri hiss olunur. Blyuzun musiqi forması onun ədəbi-mətn xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, üç misralı şerin təkrarlanan sual və onunla ziddiyyət yaradan cavab cümləsindən ibarətdir. Sonra isə qısa (iki xanəli) instrumental bağlayıcı hissə-breyk səslənir. Blyuzun lad əsasını major sırasının III və VIII pillələrinin əskildilməsi (bunlara "blyuz notları"da deyilir) təşkil edir. Avropa musiqisindən fərqli olaraq, Afrika musiqisində lad 7 deyil, 5 pillədən ibarətdir. Major və minor səslənməsini özündə birləşdirən "blyuz notları" özünəməxsus emosional ikili lad xüsusiyyəti yaradır. Bu, blyuza xas olan dəyişkən əhval-ruhiyyə ilə səsləşir.

Müasir blyuz bir çox üslub və cərəyanlardan ibarətdir.Xalq blyuzu ilə yanaşı caz blyuzu, şəhər blyuzu, "ağ" blyuz və s. növləri yaranır, inkişaf edir.

Blyuzun geniş yayılmasında və populyarlaşdırılmasında zənci bəstəkarı və musiqiçisi, klassik "Sent-Luis blyuz" və "Memfis blyuz"un müəllifi U.Xendinin əhəmiyyətli rolu olmuşdur. O, 1912-ci ildə ilk seçilmiş blyuz məcmuəsini nəşr etdirmişdir. Məşhur zənci müğənniləri - Mami Smit, Ma Reyni, Bessi Smit, İda Koks və b. bluyzun klassik təfsirçisi kimi tanınmışlar.

Blyuz ilə bir çox müasir bəstəkarlar - C.Gerşvin, M.Ravel, D.Miyo, L.Bernstaun ciddi məşğul olmuş, öz əsərlərində ondan istifadə etmişlər. Azərbaycan bəstəkarlarından ilk dəfə blyuza müraciət edən Qara Qarayev olub. L.Xyuzun sözlərinə "3 blyuz" (cəs və caz-orkestr üçün) və "İldırımlı yollarla" baletindən bir sıra bölümü misal gətirmək olar.

Bax: Ə.Bədəlbəyli (Musiqi lüğəti)

Gnüiklopediçeskiy slovarğ önoqo muzıkanta. M.Pedaqoqika, 1985