Əhməd Ağdamski – 115 il.      
«Milli operamızın ilk Leylisi kim olub?»
      
  Ü. Məmmədova            
1   2   3  
  Ü. Mәmmәdova
Әhmәd Ağdamski – 115 il. «Milli operamızın ilk Leylisi kim olub?»

N. Abdullayeva
Bәstәkarlar ustadı

Ş. Hüseynov
Zülfi Adıgözalov – 100. Böyük sәnәtkar mәnәviyyәtımızda yaşayır

R. Hüseynov
İkinci nәfәs

 
 
make printcopy print copy

Onun çıxışı Ü.Hacıbəyovun xoşuna gəlir və sonralar o, bəstəkarın əsərlərində baş rolların ifaçısına çevrilir. Beləlikləb o, inqilabdan əvvəlki Azərbaycan opera və musiqili komediya teatrı səhnələrində ilk dəfə qadın rollarının ifaçısı kimi tanınmışdır. O, qadın rollarını elə artistlik məharətilə ifa edirdi ki, hətta tamaşadan sonra qadın kimi ona çiçək göndərənlər də az olmurdu. Onun oynadığı qadın rollarının hamısı xarakter etibarilə bir-birindən fərqlənirdi. Bu obrazların hər birini tamam ayrı səpkidə oynayırdı. Tək oyun tərzi yox, hətta səsi də dəyişilirdi. O, düz 12 il səhnəyə qadın qiyafəsində, qadın geyimində çıxdı. Ü.Hacıbəyvun "Leyli və Məcnun" operasında Leyli, "Əsli və Kərəm"də Əsli, "O olmasın, bu olsun"da Gülnaz, "Arşın mal alan"da Gülçöhrə, "Ər və arvad"da Minnət, "Rüstəm və Söhrab"da Təhminə, "Şah Abbas və Xurşudbanu"da kəndli qızı və s. onun əsas rolları kimi opera tarixinə düşmüşdür.

Onun bir artist kimi yüksək keyfiyyətlərindən biri də oynaya bilməyəcəyi roldan bacarıqla imtina etməsi idi. Üzeyir bəy istəyirdi "Şeyx Sənan"da Xumarı Əhməd oynasın, lakin opera sırf muğam operası olmadığı üçün oxumaqda çətinlik çəkəcəyini əvvəlcədən hiss edən Ağdamski Xumardan boyun qaçırdı.

20-ci illərin əvvəllərində, artıq oxumadığı vaxtlarda belə Ə.Ağdamski bekar dayanmırdı. O zamanlar Əhməd bəy orkestrdə tar çalırdı. Sonralar Leyli rolunun daha bir kişi ifaçısı yarandı - Hüseynağa Hacıbababəyov idi.

1934-cü ildən başlayaraq ömrünün sonunadək, yəni 1954-cü il aprel ayının 1-nə kimi Əhməd Ağdamski pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. O, Ağdaş rayonunun musiqi məktəbində tardan dərs verirdi. Ağdaşa gəldiyi gündən rayon ziyalıları arasında hörmət qazanaraq və el məclislərində yaxından iştirak edirdi. Rayona gəldiyi gündən Ə.Ağdamski kaman ustası, gözəl musiqiçi Habil Əliyevgilin evində kirayənişin qalmışdır. Uşaqlıq çağlarından Habil Əliyev onu "Əhməd əmi" deyə çağırmış, indi də xatirələrində "Əhməd əmi" kimi qalıb. Sirr deyil ki, H.Əliyevin musiqiyə gəlişində, müşayiətçi kimi yetişməsində də Əhməd müəllimin faydalı məsləhətləri və tövsiyələri çox böyük rol oynamışdır. Onun fədakar əməyinin bəhrəsi olaraq hökumətimiz tərəfindən 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.

Onu da qeyd edim ki, müraciət etdiyim bəzi əlaqədar təşkilatlarda Ə.Adamskinin həyat və yaradıcılığını, pedaqoji fəaliyyətini əks etdirən materiallar demək olar ki, yox səviyyəsindədir. Onun ailə üzvlərilə əlaqə yaratmaq mümkün olmadığı üçün Habil Əliyevə müraciət edib və o illərlə bağlı söylədiyi xatirələri qələmə alıram. Habil Əliyev sənətə gəlişini belə xatırlayır.

"Mənim 7 yaşım var idi. Yaxşı yadıma gəlir ki, rayonun musiqiçiləri tez-tez onlara gələrdilər və çalıb- oxuyardılar. Muğamlarda bilmədikləri şeyləri Əhməd əmidən soruşardılar. Əslində mənim də musiqiyə həvəsim elə həmən günlərdən başladı. Nəhayət, mən də Ağdaş musiqi məktəbinin kamança sinfinə daxil oldum. Məktəbi bitirən kimi Əhməd əminin mənə sözü bu oldu: - "Hə, bura qədər biz öyrətdik, qalanını özün öyrənməlisən." Mən o vaxt təəccüb etdim ki, görəsən öyrənmədiyim nə qalıb? Amma indi başa düşürəm ki, hələ də öyrənib qurtara bilməmişəm".

H.Əliyev kamança sinfini bitirdikdən sonra Ə.Ağdamski onu bir müşayiətçi kimi hazırlamaq məqsədilə el şənliklərinə özü ilə aparırdı. Toy şənliklərinin birində baş vermiş hadisəni Habil müəllim belə qeyd edir:

"Demək olar ki, artıq Ağdaş rayonunda bir kamança çalan kimi tanınmışdım. Əhməd əmi və xanəndə Veyis ilə el şənliklərinə də gedərdik. Bütün ağdaşlılar onu çox sevərdilər. Əhməd əmi xoşxasiyyət olmaqla bərabər, zarafatı da çox sevərdi. Həm də yeri gələndə çox ciddi adam olurdu. Biz hərdən toy sahibinin xahişi ilə Bakıdan bir qız müğənnisini də dəstəmizə qoşardıq. Günlərin birində Əhməd müəllim mənə bir məktub verib, dedi ki, - "Habil təcili get Bakıya, muskomediyanın müdiri Şəmsi Bədəlbəylini tap, bu məktubu ver ona." Mən onun dediyi kimi etdim. Axşam Şəmsi müəllim müğənni Xanbacını mənimlə Ağdaşa göndərdi. Toy başladı, məclisin şirin vaxtı idi ki, şəhər naçalniki kefli vəziyyətdə bizə yaxınlaşıb, barmağı ilə Xanbacını çağırdı ki, "bura gəl". Əhməd əmi bunu görən kimi çalmağı saxlayıb, mədəni surətdə:


 
1   2   3  
copyright by musiqi dunyasi 1999-2000© design by grArt 2000©
Next Page Previous Page English Back to Home About site