31.

Notlar arasındakı xətt "glissando" nu göstərir. A) və B) variantlarında "glissando" qara dillərdə ifa olunur (xətt üzərində alterasiya işarələri var) .

C) variantında ağ dil-lərdə sadə glissando, D) variantında isə paralel glissando göstərilir. Para-lel glissando iki əllə ifa olunur.

Bax: Masaoki Okasima (Yaponiya) - "A starri night". 1982.

32.

Pitsikato işarələri(pizzikato) - simli ələtlərdən götürülmüş spesifik ifa üsulu.

A), B) və C) variantlarında bu ifa üsulunun müxtəlif yazılış növləri göstərilir. Bu ifaçılıq effekti açıq simin "çimdiklənməsin-dən" irəli gəlir (bəzi əsərlərdə pizz. -nun dırnaqla deyil, metal və ya plastik predmetlərlə çalınması tələb olunur). Pizz. işarəsi not üzərində durursa, öncə pianoda notun simlərini tapmaq gərəkdir. Bunun üçün dili yüngülcə basaraq çəkicin hansı simlərə vurduğunu öyrənərək, o simləri qeyd etmək lazımdır (məsələn, təbaşirlə). İşarə gliss. üzərində durursa, o zaman gliss. həmçini simlərdə ifa olunur. Pizz. özündən sonra annulyasiya (sıfırlaşdırma) tələb edir. Annulyasiya baş vermirsə, pizz. işarəsindən sonra bütün notlar simlrədə çalınır (annulyasiya işarəsini daha sonra nəzərdən keçirəcəyik) .

Bax: Elmir Mirzəyev (Azərbaycan) - "ALSO, SIY SIND GYKOMMYN". 1997.

Beat Furrer (İsveçrə) - "POEMAS". 1984.

Nikolay Korndorf (Rusiya) - "Yarilo". 1981.

33.

"Flajolet" işarəsi (flag.).

Simli alətlərdən götürülmüş spesifik ifa üsulu. Nümunənin aşağı notu basılacaq dili, yuxarı notu isə eşidiləcək səsi göstərir. Flajoletlər obertonlar sxeminə görə oktava, kvinta, tersiya və s. növlərdə olur. Nümunədə biz oktava flajoletini görürük. Bu ifaçılıq üsulu, pianonun simlərinin müxtəlif yerlərdən barmaqla sıxılaraq, həmin notun başqa əllə çalınmasından irəli gəlir. Simlər müxtəlif yerdən basılanda, çəkicin zərbəsi ilə bir neçə müxtəlif səs (oberton) verə bilir. Flajoleti ifa etmək üçün öncə aşağıda yazılmış notun (simin) rombla yazılmış oáertonunun səslənəcəyi (barmaqla sıxılacağı halda) nöqtəni tapmaq və təáaşirlə işarə etmək gərəkdir. Təmiz flajolet yalnız áir nöqtədə tapılır və 1-2 mm. yanlışlıq áelə xaric səslərə gətirib çıxara áilər. Obertonlar sxeminə görə flajoletlər sim üzərində müxtəlif məsafələrdə yerləşir və bu da, simlərə görə belə, fərqlənir. Ona görə hər bir flajoletə diqqət göstərərk, əsərin ifasından əvvəl onları tapıb işarələmək lazımdır. İfa zamanı öncə rombun işarə etdiyi oberton bir əlin barmağı ilə sıxılır, sonra isə aşağıda yazılmış nota digər əllə basılır. Pianonun dərinliyində yerləşən flajoletlərin ifası zamanı pianoçu ayaq üstə durmalıdır.

Bax: Elmir Mirzəyev (Azərbaycan) - "ALSO, SIY SIND GYKOMMYN". 1997.

34.

Bu simvol "press" ("basqı") işarəsi kimi tanınır. Spesifik zərb effekti verən bir ifa üsuludur. Çalındıqda tonal, uzanan və boğuq bir səs verir. həmin ifa üsulu ilə çalmaq üçün öncə işarənin altındakı notun simini (simlərini) tapmaq və bir əlin barmağı ilə dibdən sıxmaq lazımdır. Bununla simin vibrasiyası minimal hala gətirilir (səsi boğulur) və yalnız bundan sonra, digər əllə not çalınır. Əsərin çalınması zamanı problemlərin yaranmaması üçün "press" altındakı simlər əvvəlcədən tapılıb işarə olunmalıdır.

Bax: Elmir Mirzəyev (Azərbaycan) - "ALSO, SIY SIND GYKOMMYN". 1997.

35.

Annulyasiya işarəsi ordinaro - "sadə" (lat. ) mənasını verir. Öncə yazılmış ifa üsulları işarələrini sıfırlamaq üçün, sadə ifa tərzinə keçmək üçün istifadə olunur. Ord. işarəsindən sonra əsər bir başqa yeni işarələrə qədər piano dillərində çalınır. Ord. işarəsinin olmadığı təqdirdə öncəki işarələr qüvvədə qalır.

Bax: Elmir Mirzəyev (Azərbaycan) - "ALSO, SIY SIND GYKOMMYN". 1997.

36.

Diminuendo quasi niente (ital. ) . Səsin tam sıfıra qədər (eşidilməyəcək dərəcədə) getdikcə azalmasını tələb edən işarə. Bu növ dim. -ların sonu səslənmənin susmasına gətirir.

Bax: Elmir Mirzəyev (Azərbaycan) - "ALSO, SIY SIND GYKOMMYN". 1997.